dinsdag 07 november 2023
Het demissionaire kabinet heeft vrijdag besloten dat er een registratieplicht voor verkooppunten van rookwaren komt. En verder in Kort binnenlands nieuws: RTL-panel: Op school ben je een loser als je niet vapet / De Hofbar etaleert ware bedoeling vapes / Ook FD ziet nieuwe generatie verslaafden door vapes.
lees meer...dinsdag 05 september 2023
In minder dan vier maanden zijn er weer 33 nieuwe tabakswinkels geopend, waarvan ruim de helft door eigenaren van supermarkten. Die bereiden zich daarmee voor op het aanstaande verkoopverbod van tabak in supermarkten. Sommige gemeenten proberen paal en perk te stellen aan de vestiging van nieuwe tabakswinkels.
lees meer...dinsdag 11 juli 2023
UPDATE 12-07-2023
OPINIE
Albert Heijn kondigde plotseling aan de tabaksverkoop al per 1 januari 2024 te stoppen, een half jaar eerder dan het verplicht is. Heeft AH-topvrouw Marit van Egmond dan toch het licht gezien? Onwaarschijnlijk, want de acties van de supermarkt duiden vooralsnog niet op veel inzet voor een ‘gezonde samenleving’.
maandag 03 juli 2023
Behalve het smaakverbod voor e-sigaretten vecht de Esigbond nu ook het verbod op verkoop op afstand, dat zaterdag is ingegaan, aan via de rechter. Ten minste één aanbieder van e-sigaretten verbindt daaraan de conclusie dat de onlineverkoop voorlopig door kan gaan. Maar de NVWA stelt dat de handhaving gewoon kan beginnen.
lees meer...maandag 19 juni 2023
UPDATE 19-06-2023
Een halfjaar eerder dan wettelijk noodzakelijk stopt Jumbo met de verkoop van tabak, zo laat de supermarkt weten op de website, waar de onlineverkoop van tabak inmiddels is gestaakt.
dinsdag 13 juni 2023
Om supermarkteigenaren die het aanstaande verkoopverbod van tabak willen omzeilen de pas af te snijden, verbiedt de gemeente Utrecht een jaar lang de vestiging van nieuwe tabaksspeciaalzaken. Tabaks- en gemakszaken mogen nog wel. Wethouders van drie grote steden manen het kabinet tot spoed met wetgeving.
lees meer...woensdag 17 mei 2023
NSO Retail, de brancheorganisatie van tabaksverkopers, heeft met een brief aan staatssecretaris Van Ooijen (VWS) en Tweede Kamerleden geprobeerd het vergunningstelsel voor tabaksverkoop tegen te houden. TabakNee telde ondertussen al 75 nieuwe tabakszaken van of nabij supermarkten sinds 2021.
lees meer...vrijdag 12 mei 2023
Uit onderzoek is gebleken dat als er alleen nog e-sigaretten met tabakssmaak te koop zijn, meer dan tweederde van de jonge e-sigaretgebruikers met dampen zegt te stoppen. Verder in Kort buitenlands nieuws: Britse keten Nisa ondermijnt overheidsbeleid met tabakskortingen / Lidl stopt met tabaksverkoop in Denemarken / Rookverboden ingesteld op stranden van Ibiza, Menorca en Majorca.
lees meer...maandag 17 april 2023
Twee stappen vooruit, één stap terug. De strijd tegen de tabaksindustrie is een taaie, maar het jongste jaarverslag van Rookpreventie Jeugd en TabakNee laat zien dat er in 2022 toch vooral flinke stappen vooruit zijn gezet.
lees meer...maandag 20 maart 2023
Albert Heijn-CEO Marit van Egmond is de ‘onvermijdelijke winnaar’ van de Loden Last 2023, vindt Hartstichting-directeur Hans Snijder, tevens medebestuurder van de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij. De verkiezing kreeg van meer kanten bijval.
lees meer...maandag 13 maart 2023
woensdag 08 maart 2023
Distributeur van rookwaren Lekkerland speelt met supermarkteigenaren in op het aanstaande verkoopverbod voor tabak met nieuwe tabaks- en gemakszaken. Met name de cadeau- en lifestyleformule Giftclub lijkt aan te slaan bij de supermarkten. ‘Het is win-win’, jubelt een ondernemer.
lees meer...maandag 20 februari 2023
Albert Heijn heeft er steeds voor gepleit dat alle verkooppunten van rookwaren behalve speciaalzaken tegelijk gesloten moeten worden. Nu draait AH dat gelijke speelveld om en investeert in noodtempo in AH to go-winkels in BP-tankstations. Zo kan AH na juli 2024 toch blijven profiteren van tabaksverkoop.
lees meer...woensdag 01 februari 2023
VWS houdt rekening met de mogelijkheid dat bouwmarkten of kledingwinkels straks de tabaksverkoop van supermarkten overnemen. Alleen met een vergunningstelsel kan de overheid grip houden op de tabaksverkoop, schrijft Wanda de Kanter in Trouw. ‘Het gaat erom dat jongeren niet op elke staathoek met rookwaar worden geconfronteerd.’
lees meer...dinsdag 17 januari 2023
Longkanker komt beduidend meer voor in wijken of gebieden met een lagere sociaaleconomische status, wat samenhangt met het grotere aantal rokers. Dat blijkt uit de vandaag gepresenteerde Kankeratlas van het Integraal Kankercentrum Nederland. Verder in Kort binnenlands nieuws: Kwart kinderen met astma op IC is blootgesteld aan tabak / Hoorzitting Kamer over zorgplichtwet voor bedrijven / Kamervragen over tabakswinkels van supermarkten / NVWA intensiveert handhaving tabaks- en alcoholregels.
lees meer...dinsdag 10 januari 2023
Supermarkten willen het verkoopverbod van tabak, dat per 1 juli 2024 in moet gaan, uitstellen om een wettelijke uitzondering voor kleine buurtsupermarkten te bewerkstelligen. In de vakpers klinkt vooral de oproep aan ondernemers om niet af te wachten, maar nieuwe strategieën te bedenken.
lees meer...woensdag 21 december 2022
Een klinkende overwinning van Rookpreventie Jeugd bij het Europees Hof van Justitie en de rechtbank Rotterdam in de zaak rond de sjoemelsigaret, maar ook een enorme vape-hype, steeds meer tabakswinkels en kabinetsplannen die pas over jaren ingaan. Het jaar 2022 sluiten we met gemengde gevoelens af.
lees meer...maandag 12 december 2022
Wie even zoekt vindt steeds meer berichten over supermarkteigenaren die, vooruitlopend op het verkoopverbod van tabak via de supers, aparte tabakswinkels openen. De Tweede Kamer bespreekt deze week het preventiebeleid en moet aandringen op een vergunningstelsel om de tabaksverkoop goed te kunnen reguleren.
lees meer...donderdag 03 november 2022
Tabaks- en gemakszaken zullen profiteren van een tabaksverbod bij supermarkten. De brancheorganisatie van de tabaksdetailhandel maakt zich echter zorgen of het verbod er wel zal komen. Supermarkten proberen ondertussen eigen tabakswinkels te openen om de omzet niet kwijt te raken. Volgens longarts Wanda de Kanter is er maar één oplossing: het invoeren van een vergunningstelsel om de hoeveelheid tabakswinkels én hun locaties te kunnen controleren.
lees meer...maandag 24 oktober 2022
Alle oproepen ten spijt, houden supermarkten tot 2024 vast aan de tabaksverkoop. Tegelijkertijd openen ze alvast aparte tabakswinkels, terwijl pompshops en tabakszaken zich voorbereiden op een groeiende clientèle. De branche overlegt komende zondag met de tabaksindustrie.
lees meer...maandag 26 september 2022
Met een petitie en een actie op straat in Rotterdam voeren artsen de druk op supermarkten Albert Heijn en Jumbo op om tabak nu al uit het assortiment te halen, zoals Lidl eerder al deed. “Hoe makkelijker sigaretten verkrijgbaar zijn, hoe sneller ze hun weg richting kinderen vinden.”
lees meer...donderdag 15 september 2022
De jongste editie van de vierjaarlijkse rapportage over gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland laat zien dat het aantal jeugdrokers sinds de ondertekening van het Nationaal Preventieakkoord niet is afgenomen. Polderen helpt niet, het kabinet moet stevig ingrijpen om de doelen van de rookvrije generatie te bereiken.
lees meer...maandag 20 juni 2022
UPDATE 27-06-2022
Dat 500 supermarkten failliet zullen gaan na het verkoopverbod van tabak in supermarkten, blijkt door de tabakslobby overdreven te zijn, zo berichtte The Investigative Desk in NRC. En verder: Minder stoppogingen in 2021 / Jongeren roken en vapen meer / Geen vergunning voor besloten rokerscafé / Eerste rookvrije appartementencomplex.
donderdag 14 april 2022
“De schadelijke gevolgen van roken kom ik elke dag tegen”, zegt Robin Peeters, voorzitter van de Nederlandse Internisten Vereniging. Hij pleit voor gerichte voorlichting én voldoende barrières. “We moeten er alles aan doen om te voorkomen dat jongeren gaan roken.” Dit is deel 4 in de serie ‘De specialisten spreken’.
lees meer...woensdag 06 april 2022
OPINIE
De verkoop van tabak via supermarkten domineerde twee weken geleden na een klassiek staaltje lobbywerk de discussie over leefstijlpreventie in de Tweede Kamer. Dat maakte opnieuw duidelijk dat er een vergunningstelsel moet komen waarmee de overheid de tabaksverkoop verder kan reguleren.
maandag 04 april 2022
Twee weken geleden riepen kankerpatiënten, ziekenhuizen, artsen en KWF Kankerbestrijding op om per direct met de tabaksverkoop in supermarkten, tankstations en gemakszaken te stoppen. Tabaksverkopers zijn allemaal tegen. KWF: “Er is een groot draagvlak in de maatschappij, dus dit is teleurstellend.”
lees meer...vrijdag 01 april 2022
Iedere week brengt TabakNee een overzicht van opvallende nieuwsartikelen in de buitenlandse pers over tabak-gerelateerde onderwerpen. Met deze week o.a.: Nicotinepouches populairder onder Amerikaanse jongeren dan onder ex-rokers / Kosten van meeroken in India omgerekend bijna 7 miljard euro / Schots pensioenfonds haalt geld uit tabak.
lees meer...dinsdag 22 maart 2022
Kankerpatiënten, artsen en ziekenhuizen roepen supermarkten, tankstations en gemakszaken op om per direct uit eigen beweging te stoppen met de verkoop van rookwaren. “Neem uw verantwoordelijkheid, sta écht voor de gezondheid van uw klanten.”
lees meer...maandag 21 maart 2022
Jongeren kunnen nog altijd makkelijk aan tabaksproducten komen. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). Vooral bij kleine supermarkten en horeca kunnen minderjarigen heel makkelijk aan sigaretten komen. En dat is al jaren zo.
lees meer...vrijdag 18 maart 2022
Volgende week debatteert de vaste Kamercommissie voor VWS over het preventiebeleid. Vooruitlopend daarop pleit Rookpreventie Jeugd in een brief aan de commissie voor invoering van een vergunningstelsel voor tabaksverkoop.
lees meer...donderdag 27 januari 2022
Een supermarkt in Eibergen, tegen de Duitse grens, opent binnenkort aan de overkant een tabakszaak, vooruitlopend op het verbod op tabaksverkoop in supermarkten in 2024. Het toont aan dat de overheid met spoed moet nadenken over een vergunningstelsel voor tabaksspeciaalzaken.
lees meer...dinsdag 21 december 2021
Nederland beperkt de komende jaren het aantal tabaksverkooppunten, om rookwaren minder toegankelijk te maken voor jongeren. Uit nieuw onderzoek blijkt wat de effecten van die inperking zullen zijn: een enorme daling van het aantal rokers en een toename van (gezonde) levensjaren.
lees meer...maandag 04 oktober 2021
Winkelketen Lidl maakte bekend dat de supermarkt een jaar eerder dan gepland is gestopt met de verkoop van tabak. Andere supermarkten houden halsstarrig vast aan de sigarettenverkoop.
lees meer...woensdag 14 juli 2021
Uit nieuw onderzoek blijkt dat de grote supermarkten de controle op tabaksleeftijd flink hebben laten versloffen waardoor tieners weer makkelijker aan tabak kunnen komen. De handhaving op een overdaad aan verkooppunten maakt controle moeilijk.
lees meer...vrijdag 19 februari 2021
Iedere week brengt TabakNee een overzicht van opvallende nieuwsartikelen in de buitenlandse pers over tabak-gerelateerde onderwerpen. Met deze week o.a.: Aarde ook slachtoffer van tabaksepidemie / Tabaksindustrie maakt steeds meer Afrikanen verslaafd / Tabaksdeeltjes maken deel uit van luchtvervuiling.
lees meer...donderdag 17 december 2020
De supermarkten in Nederland gaan gouden weken tegemoet nu ze vrijwel het monopolie op tabaksverkoop in de schoot is geworpen. Een algeheel verkoopverbod zou beter zijn, maar de overheid kan op zijn minst de antirookcampagne ‘Puur’ intensiveren.
lees meer...vrijdag 11 december 2020
Tabak is big business voor supermarkten. De tabaksindustrie heeft ze miljoenen euro’s aan verboden bonussen uitgekeerd. Ook het afdekken van tabakswaren gebeurt niet altijd volgens de regels. De nationale waakhond NVWA heeft boetes uitgedeeld.
lees meer...zaterdag 21 november 2020
UPDATE 24-11-2020
Het aantal verkooppunten voor tabaksproducten zal de komende jaren worden verminderd. Tabak mag vanaf 2024 alleen nog bij tabaksspeciaalzaken en tankstations verkocht worden. Bij supermarkten is het vanaf dan taboe.
donderdag 05 november 2020
OPINIE
Het Vakcentrum voor zelfstandige retailondernemers heeft zijn leden gewaarschuwd dat tabaksverkoop in supermarkten per 2026 verboden zal worden en vreest voor de impact die dat op de omzet zal hebben. De supermarktbranche wil met de overheid in gesprek, maar dat kan helemaal niet, want Nederland heeft het internationale FCTC-verdrag ondertekend.
woensdag 07 oktober 2020
OPINIE
In tv-programma Buitenhof liet Frans Muller, CEO van Ahold Delhaize, weten dat hij tabak niet uit de schappen wil halen, omdat rokers niet alleen sigaretten kopen maar ook levensmiddelen. Tabak is een serviceproduct volgens hem.
vrijdag 24 april 2020
Tobacco Control, het vooraanstaande medisch-wetenschappelijke tijdschrift over tabaksontmoedigingsbeleid, bericht in het mei-nummer over de beslissing van de Tweede Kamer om tabak uit supermarkten en tankstations te halen.
lees meer...maandag 20 april 2020
UPDATE 26-05-2020
Terwijl de tabaksindustrie sluipwegen blijft zoeken om reclame te maken voor haar producten, wil staatssecretaris Blokhuis de NVWA uitbreiden om daartegenin te gaan. “Wat mij betreft kunnen we het niet hard genoeg aanpakken”, zei hij tegen Argos.
woensdag 18 maart 2020
OPINIE
Vanaf 1 juli moeten tabakswaren in de supermarkten uit het zicht, óók bij marktleider Albert Heijn, de grootste nicotinedealer in ons land. Maar de winkels hebben een troef achter de hand: vloeitjes!
dinsdag 10 maart 2020
Albert Heijn heeft een nieuwe baas: Marit van Egmond, een powervrouw die elke klant verantwoord wil laten eten. Maar tabak moet wel in de schappen blijven. “Want als wij ermee stoppen, dan stuur je ze ergens anders heen.”
lees meer...woensdag 04 maart 2020
Een van de basisdoelen van de Stichting Rookpreventie Jeugd, het verminderen van het aantal verkooppunten van rookwaren, komt eindelijk in zicht nu de Tweede Kamer een motie van die strekking heeft aangenomen.
lees meer...vrijdag 21 februari 2020
UPDATE 24-02-2020
De Tweede Kamer wil dat supermarkten en tankstations zo snel mogelijk stoppen met de verkoop van rookwaren. Het kabinet krijgt in een motie van CDA en CU de opdracht daarover met de bedrijven in gesprek te gaan.
dinsdag 28 januari 2020
In een interview met het AD vorige week vertelde de nieuwe CEO van Albert Heijn, Marit van Egmond, dat er geen ban op sigaretten komt in de AH’s. Clean Air Nederland reageert met een oproep tot boycot.
lees meer...maandag 13 januari 2020
Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft in december een motie aangenomen die het kabinet verzoekt supermarkten op te roepen om te stoppen met de verkoop van tabak. Zoals te verwachten stemden de rechtse partijen tegen. Staatssecretaris Blokhuis is blij met de motie.
lees meer...donderdag 19 december 2019
OPINIE
Onlangs publiceerde de Volkskrant voor de veertiende keer de Top 200 van invloedrijkste Nederlanders. TabakNee buigt zich over de vraag welke tabakslobbyisten op dit lijstje prijken en hoe invloedrijk ze (nog) zijn.
dinsdag 17 december 2019
Supermarktreus Albert Heijn opent nieuwe vestigingen in Amsterdam en neemt daarbij tabaksvrije supermarkten over. De hoofdstad, die naar een rookvrije generatie streeft, krijgt er dus steeds meer verkooppunten van tabak bij.
lees meer...donderdag 05 december 2019
Uit onlangs vrijgegeven gespreksverslagen tussen het ministerie van Volksgezondheid en een aantal grote supermarktketens blijkt dat deze de mond vol hebben van gezondheid promoten, maar de winst uit tabak belangrijker vinden.
lees meer...donderdag 17 oktober 2019
Albert Heijn blijft haar klanten misleiden met de verkoop van het Finitar-filter waardoor roken minder schadelijk zou worden. Vreemd, want TabakNee heeft dit voorjaar al melding gedaan van dit nepfilter.
lees meer...woensdag 16 oktober 2019
Supermarkt Lidl stopt nog voor het einde van het jaar met de verkoop van tabak in zes winkels in het Gooi en de Vechtstreek. De keten is niet bang voor omzetverlies en verwacht zelfs nieuwe klanten aan te trekken.
lees meer...maandag 05 augustus 2019
Over een kleine vijf maanden zijn supermarkten verplicht tabakswaren uit het zicht te houden. Albert Heijn is druk bezig met de voorbereidingen op de nieuwe wetgeving. In een filiaal in Amsterdam wordt proefgedraaid.
lees meer...donderdag 02 mei 2019
Margreet ziet zich bij een pakket-afhaalpunt geconfronteerd met een wand vol sigaretten en shag. Als ze zich daar bij pakketdienst PostNL over beklaagt, krijgt ze een cynische reactie terug.
lees meer...donderdag 25 april 2019
OPINIE
Staatssecretaris Blokhuis heeft de supermarkten gevraagd te stoppen met de verkoop van tabak, zo blijkt uit vrijgegeven documenten. Maar niet alle grootgrutters zijn daar happig op.
dinsdag 12 maart 2019
Goed nieuws voor de supermarkten: vorig jaar is meer dan ooit verdiend op de verkoop van tabak. Volgens grootgrutterswebsite Distrifood steeg de omzet van tabakswaren in 2018 naar ruim 2 miljard euro.
lees meer...vrijdag 15 februari 2019
OPINIE
De Hema en Albert Heijn hebben bekendgemaakt in de toekomst samen te willen gaan in een aantal vestigingen. Betekent dat dat de tabaksindustrie in haar vuistje kan lachen, omdat er zo meer tabaksverkooppunten bij komen op goede locaties?
maandag 01 oktober 2018
Albert Heijn, de grootgrutter die graag én veel tabak verkoopt, heeft voetbalvedette Cristiano Ronaldo ingehuurd voor de verkoop van voetbalspelletje dat moet worden afgehaald bij de balie waar sigaretten worden verkocht.
lees meer...vrijdag 14 september 2018
OPINIE
Albert Heijn is een nieuwe actie gestart om een gezonde levensstijl te promoten, maar verdient ondertussen flink aan de verkoop van tabak. Hypocrieter kan het bijna niet.
woensdag 30 mei 2018
Supermarkt-keten Lidl stopt in 2022 met de verkoop van tabak en wil mee in de beweging naar een rookvrij Nederland.
lees meer...donderdag 26 april 2018
UPDATE 10-02-2019
Wouter Kolk is de hoogste baas van Albert Heijn, de marktleider van de supermarkten, en daarmee topverkoper van tabak in ons land.
vrijdag 08 december 2017
De tabaksindustrie is betrokken bij de post en pakkettendistributie en heeft een nieuw kanaal gevonden om te lobbyen bij de overheid.
lees meer...dinsdag 31 oktober 2017
Het vakblad Distrifood heeft de vertegenwoordigers van de sigarettenfabrikant uitgeroepen tot de beste buitendienst van 2017 in de categorie non-food. Huisarts Derk Runhaar vindt dat onbegrijpelijk.
lees meer...vrijdag 07 april 2017
In hoger beroep heeft de rechtbank een eerdere veroordeling van supermarktketen Jumbo en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel wegens kartelvorming teruggedraaid.
lees meer...vrijdag 24 februari 2017
De omzet van sigarettenmerken in de supermarkten is flink gestegen. Een extra reden om haast te maken met het invoeren van een displayban en het inperken van het aantal tabaksverkooppunten tot alleen bij de tabakswinkeliers.
lees meer...dinsdag 27 december 2016
De branchevereniging voor tabakswinkeliers NSO is boos op de vereniging voor de supermarkten CBL over de invoering van een displayban. Samen moesten ze een convenant opstellen over een manier om tabaksproducten uit het zicht te verkopen. Omdat ze er niet uit kwamen, dwingt staatssecretaris Van Rijn het nu af met wetgeving. De kleine winkeliers vinden dat zij daardoor onevenredig de klos zijn.
lees meer...woensdag 08 juni 2016
Supermarktketen Jumbo zegt tabak voortaan uit het zicht te gaan verkopen, maar doet dat met een kast waarop in grote letters ‘tabak’ staat. Dat gaat mogelijk tegen het reclameverbod in.
lees meer...vrijdag 18 maart 2016
Supermarkt Jumbo gaat tabaksproducten half uit het zicht uitstallen. De keten komt daarmee gedeeltelijk tegemoet aan een convenant dat staatssecretaris Van Rijn met de supermarkten wil sluiten over een zogenaamde displayban, maar verbergt ook de afschrikwekkende plaatjes die op pakjes komen te staan.
lees meer...zondag 13 maart 2016
Als ook de Nederlandse supermarkten sigaretten uit zicht halen, zullen minder mensen roken.
lees meer...vrijdag 04 maart 2016
Sigaretten uit zicht, ja of nee?
lees meer...woensdag 27 januari 2016
Convenant afdekken tabak nog niet begonnen of het is al mislukt.
lees meer...vrijdag 18 december 2015
Een school in Tilburg werd beboet omdat er tabak wordt verkocht. Maar van de rechter mag de tabaksverkoop gewoon door gaan.
lees meer...vrijdag 06 november 2015
De grootgrutter wil niet stoppen met de verkoop van tabak maar wel proberen roken wat minder gewoon te maken.
lees meer...zondag 27 september 2015
De fabrikant van het leeftijdscontrolesysteem Ageviewers heeft supermarktketen Jumbo en de branchevereniging van supermarkten (CBL) voor de rechter gedaagd, omdat de supermarkten een kartel tegen Ageviewers zouden vormen.
lees meer...woensdag 23 september 2015
Albert Heijn gaat in 15 winkels een proef doen met het afschermen van tabak. AH zegt daarmee een bijdrage te willen leveren aan ‘de groeiende maatschappelijke wens op een andere manier met de verkoop van tabak om te gaan’.
lees meer...maandag 06 juli 2015
De Tweede Kamer vraagt voorzichtig om een uitstalverbod voor tabak in supermarkten en laat de beslissing over aan de branche.
lees meer...woensdag 18 maart 2015
CEO Frits van Eerd: 'Klanten bepalen zélf wat zij willen kopen.'
lees meer...maandag 16 maart 2015
Open brief aan Jumbo: snoep weg bij de kassa's? Tabak dan graag ook uit zicht.
lees meer...
TabakNee doet onderzoek naar de praktijken van de tabakslobby. Helpt u mee? 
Of stort zelf op rekeningnummer NL13 ABNA 0406 559 821 t.n.v. Stichting Rookpreventie Jeugd in Amsterdam..
Stichting Rookpreventie Jeugd is geregistreerd als Algemeen Nut Beogende Instelling (RSIN: 820635315 | KvK: 34333760).
Sick of Smoking is de grassroots organisatie die een eind wil maken aan de criminele praktijken van de tabaksindustrie.