UPDATE 11-01-2018

De Nederlandse Vereniging voor Oncologie (NVvO) heeft het college van bestuur van de Universiteit Utrecht in een open brief verzocht om de subsidie die prof. John Vervaele van Philip Morris heeft gekregen alsnog stop te zetten. “Wij adviseren u met klem om deze schadelijke band met de tabaksindustrie onmiddellijk te verbreken.”

Door de webredactie

“Met groot ongenoegen lazen wij dat prof. dr. John Vervaele
 van de Universiteit Utrecht met uw instemming een onderzoekssubsidie van sigarettenfabrikant Philip Morris Industrie (PMI) heeft geaccepteerd. Wij adviseren u met klem om deze schadelijke band met de tabaksindustrie onmiddellijk te verbreken,” schrijft de Nederlandse Vereniging voor Oncologie (NVvO) in een open brief aan het college van bestuur van de Universiteit Utrecht. 


In een opiniestuk op TabakNee werd eerder al beschreven dat ook KWF Kankerbestrijding ontstemd is over de samenwerking van de Universiteit Utrecht met de tabaksindustrie, die de steun voor kankeronderzoek in Nederland in gevaar brengt.

Een medische, menselijke en maatschappelijke ramp

De Nederlandse Vereniging voor Oncologie (NVvO) schrijft verder in de open brief: 
“Tabak is de belangrijkste oorzaak van vroegtijdige sterfte in de westerse landen, en bepaalt ongeveer 25-30% van deze sterfte. Ieder jaar sterven 20.000 Nederlanders aan de gevolgen van roken en 6 miljoen wereldwijd. Rokers leven gemiddeld 6 jaar korter (levensverwachting 76 versus 82 jaar) en leven gemiddeld 12 jaren korter ‘in goede gezondheid’. De kosten van roken voor de Nederlandse gemeenschap zijn 21 tot 43 miljard euro per jaar, inclusief de opbrengst van 2,5 miljard accijns- inkomsten. De tabaksindustrie, met name ook PMI, stimuleert de productie en verkoop van tabak, schuwt daarbij geen oneigenlijke methoden en saboteert systematisch iedere serieuze aanpak van tabaksbestrijding. Roken is een medische, menselijke en maatschappelijke ramp.

Sluikreclame

"Onder het mom van tabaksbestrijding heeft Philip Morris Industry (PMI) een groot aantal onderzoeksinstituten benaderd met een budget van 1 miljard euro voor onderzoek, zoals dat van prof. Vervaele om te proberen de tabaksaccijns te verlagen. Op de oproep van PMI hebben 100 universiteiten in de VS en GB, waaronder Harvard, University College London, en Columbia, afgelopen maand nog eens duidelijk gemaakt niet op deze sluikreclame in te gaan en, in de woorden van het Harvard manifest uit 2002 om: 'not to...accept any grant or anything else of value from any tobacco manufacturer, distributor, or other tobacco-related company.'

Geen subsidie

"Om dezelfde reden heeft ook KWF Kankerbestrijding terecht in haar statuten opgenomen om geen subsidie te verlenen aan instellingen die samenwerken met de tabaksindustrie.
De Nederlandse Vereniging voor Oncologie (NVvO), een koepelorganisatie van 25 beroepsverenigingen in de Nederlandse kankerbestrijding, is dan ook zeer ontstemd dat de Universiteit Utrecht commerciële banden onderhoudt met een fabrikant van een van de dodelijkste genotsmiddelen. Deze banden schaden niet alleen de Universiteit Utrecht, maar ook het imago van het onafhankelijke onderzoek in Nederland, in het bijzonder van het kankeronderzoek. Wij hopen dan ook dat u snel een einde maakt aan de banden met de tabaksindustrie."

De brief werd namens de NVvO ondertekend door prof. dr. Lukas J.A. Stalpers, radiotherapeut-oncoloog AMC/secretaris NVvO en prof. dr. Gertjan Fleuren, voorzitter NVvO.

Lees hier het artikel in het Algemeen Dagblad van 8 januari 2018 over de kritiek van de NVvO.

UPDATE 09-01-2018

De Universiteit Utrecht (UU) heeft gereageerd op de open brief van de NVvO.
Op haar website schrijft de UU: “Omdat wetenschappelijke onafhankelijkheid en integriteit van het onderzoek gewaarborgd is, blijft het College van Bestuur bij de beslissing dat dit onderzoek onder de afgesproken voorwaarden door kan gaan.
Zoals afgesproken is met KWF in het najaar van 2017, zal aan de UU in het vervolg geen onderzoek meer plaatsvinden dat gefinancierd wordt door PMI Impact of partijen die daaraan gelieerd zijn. De UU heeft al sinds lang een beleid waarin onderzoek ten bate van de tabaksindustrie niet toegestaan is.

Omdat wetenschappelijke onafhankelijkheid en integriteit van het onderzoek naar (tabaks)smokkel afdoende is gewaarborgd, besloot het College van Bestuur (CvB) in 2017 na intern debat en zorgvuldige afweging, akkoord te gaan. In oktober 2017 is overleg geweest tussen de universiteit en KWF en werd nader over dit onderwerp gesproken. Reeds eind vorig jaar besloot het CvB, in goed overleg met onder andere KWF, om soortgelijke subsidies niet meer te accepteren. 
Het onderzoek van prof. John Vervaele is geen onderzoek naar tabaksindustrie en gezondheid, maar gaat om de schade in juridische context van illegale tabakshandel. Het project ‘The enforcement dimension of the fight against illicit tobacco trade in Europe’,wat gedaan wordt in de context van een Europees consortium, start in februari 2018 en duurt twee jaar. De kosten van het project bedragen circa 360.000 euro.”

Er blijkt nog wel wat af te dingen op deze reactie. Lukas Stalpers, secretaris van de NVvO laat aan TabakNee weten dat de vereniging een iets andere reactie heeft ontvangen dan op de website van de UU is gepubliceerd. Daarin zegt het College van Bestuur dat ze ‘sinds eind vorig jaar’ pas hebben besloten geen geld meer van de industrie aan te nemen. Dat ze ‘sinds lang’ een beleid hierop hebben, is dus wat overdreven. Wat betreft de wetenschappelijke onafhankelijkheid, vindt de NVvO juist dat de UU een vergissing begaat: “Je laten betalen door een dodelijke tabaksindustrie vinden wij niet zorgvuldig, en ‘wetenschappelijke onafhankelijkheid’ van een berucht louche industrie een uiterst naïeve gedachte. Om nog maar te zwijgen van de imagoschade voor UU, UMCU en de wetenschap in het algemeen.”

Ten slotte vindt de NVvO het gek dat de UU aan de ene kant zegt dat dit onderzoek niets met de volksgezondheid te maken heeft, maar puur over de illegale handel gaat, maar hier vervolgens wel zelf weer aan refereert. “Er is niet aangetoond dat legale tabak (van PMI) minder slecht is dan illegale tabak. Deze ‘gezondheidsclaim’ legt prof. Vervaele zelf namelijk wel. Hoezo onafhankelijk onderzoek? Hoezo niets te maken met gezondheid?” Kortom: de reactie van de UU stelt de NVvO tot zover teleur.

Lees de brief van het CvB van de Universiteit Utrecht hier. 

UPDATE 11-01-2018 

Ook NRC besteedt aandacht aan deze kwestie. In het artikel zegt Vervaele dat hij niet inhoudelijk kan reageren „omdat alle woordvoering hierover via het College van Bestuur loopt”.