UPDATE 27-05-2020
UPDATE 11-05-2020
Terwijl artsen en gezondheidsexperts rokers oproepen te stoppen met roken om minder risico te lopen bij een coronabesmetting, grijpt de tabaksindustrie de pandemie juist aan voor sluwe marketing van haar producten. 

Door de webredactie 

Overheden hebben in deze tijd van de Covid-19-pandemie de ‘morele plicht’ om mensen aan te sporen te stoppen met roken. Dat zegt Gan Quan, directeur Tabaksontmoediging van de International Union Against Tuberculosis and Lung Disease (IUATLD). Hij heeft tegelijkertijd een boodschap aan de tabaksindustrie: “Het beste wat de tabaksindustrie kan doen om Covid-19 tegen te gaan is per direct te stoppen met de productie, marketing en verkoop van tabak.” Die oproep zal echter weinig weerklank vinden bij een industrie die, integendeel, de pandemie juist aangrijpt om haar producten aan te prijzen en via donaties zichzelf in een goed daglicht probeert te plaatsen. 

Een pakje per week is risico

Wereldwijd roepen artsen en gezondheidsexperts mensen op om de uitbraak van het coronavirus aan te grijpen om te stoppen met roken. TabakNee schreef eind maart al over de grotere risico’s voor rokers die Covid-19 krijgen. Longarts Wanda de Kanter, voorzitter van de Stichting Rookpreventie Jeugd, raadt rokers aan om juist nu het roken op te geven. “Als we de cijfers uit China mogen geloven dan belanden besmette rokers twee keer zo snel op de intensive care, dan een besmet persoon die niet rookt”, zei zij in De Telegraaf. Ook wie minder intensief rookt, loopt risico, zegt De Kanter. “Een pakje per week kan er al voor zorgen dat je tot de risicogroep hoort.” Ze wijst er in het interview nog eens op dat zorgverzekeraars vanuit de basisverzekering één keer per jaar begeleiding bij stoppen met roken vergoeden.

Rokers die gestopt zijn met roken lopen minder risico, stelde De Kanter ondertussen in een corona-update van RTL Nieuws. Zij merkt dat meer mensen nu willen stoppen met roken. Omdat begeleiding nu alleen online mogelijk is werkt zij volgens RTL met collega’s aan een online webinar Stoppen met roken.

#QuitforCovid

In Groot-Brittannië brengt de regering de oproep van Gan Quan aan overheden al in praktijk. De National Health Service (NHS) voert de campagne ‘Today is the Day’ met als motto ‘Rook niet alleen. Stop samen’ en #QuitforCovid als hashtag. Het coronavirus veroorzaakt een infectie van de luchtwegen, stelt de homepage. Het roken van tabak, e-sigaretten, shisha-pijpen of cannabis en ook het inademen van tweedehandsrook tast de longen en het immuunsysteem aan en vergroot daarmee de risico’s bij een Covid-19-besmetting. Op een Twitterkanaal van de campagne kunnen mensen elke ochtend vragen stellen over stoppen met roken.

Sinds deze week verspreidt het Nederlandse Trimbos-instituut ook een poster die de aandacht vestigt op de voordelen van stoppen met roken tijdens de coronapandemie.

Alleen schone lucht in je longen

Ook in de VS vestigen artsen en gezondheidsexperts de aandacht op de schadelijke combinatie van roken en het coronavirus. “Tijdens deze pandemie stoppen met roken kan niet alleen je leven redden, maar door te voorkomen dat je behandeld moet worden in het ziekenhuis, redt je mogelijk ook nog het leven van een ander”, aldus kinderarts Jonathan Winickoff, directeur onderzoek kindergeneeskunde van het Tobacco Research and Treatment Center van Massachusetts General Hospital vorige week in The New York Times.

Samen met de procureur-generaal van Massachusetts bracht Winickoff een dringend advies naar buiten, met name gericht op jongeren, dat onomwonden stelt dat roken en dampen de ziekteverschijnselen en de verspreiding van Covid-19 kan versterken.

Winickoff benadrukte dat ook met marihuana voorzichtigheid geboden is: “Het inhaleren van verbrande of verdampte cannabisproducten kan longcellen beschadigen, kan de virusreproductie bevorderen en tast het vermogen om infecties te bestrijden aan. Schone lucht is wat de longen moeten inhaleren, en helemaal tijdens een mondiale pandemie.”

Tabaksindustrie exploiteert Covid-19

Hoe cynisch de tabaksindustrie is blijkt ondertussen uit de manier waarop de tabaksfabrikanten proberen te kapitaliseren op de pandemie. Bijvoorbeeld door met donaties en samenwerking met overheden hun public relations op te vijzelen, zoals Dr. Quan van de IUATLD ziet. TabakNee berichtte al over een zusterbedrijf van Philip Morris in Griekenland dat beademingsapparatuur voor coronapatiënten ter beschikking stelde.

Maar er zijn meer van dit soort zieke voorbeelden, constateerde TakeAPart, onderdeel van de Campaign for Tobacco-Free Kids. De tabaksindustrie exploiteert de coronacrisis, stelt TakeAPart, bijvoorbeeld door er in haar marketing op in te haken en op social media hashtags als #covid19 en #quarantaine te gebruiken. De website van Philip Morris’ heat-not-burnsigaret IQOS heeft op de nieuwspagina verschillende berichten over IQOS en Covid-19. Een ‘IQOS COVID-19-update’ die begint met de verklaring: ‘De veiligheid van onze klanten is onze topprioriteit.’ Vandaar dat de ‘gratis levering’ van IQOS-producten nu ‘contactloos’ gebeurt.

Er wordt volgens TakeAPart door tabaksfirma’s gelobbyd bij de overheid om tabaks- en e-sigaretfabrieken, -winkels en -producten als ‘essentieel’ voor de samenleving te kwalificeren gedurende lockdowns. In Rusland bijvoorbeeld vroegen tabaksfabrikanten de overheid om hulp en waarschuwden ze voor de risico’s van sigarettentekorten en de groei van de illegale markt.

Ontkenning en misinformatie

De tabaksindustrie en haar kompanen ontkennen of bagatelliseren ondertussen de gevolgen van roken en dampen voor corona-geïnfecteerden, schrijft ook het Global Center for Good Governance in Tobacco Control met onder meer verwijzingen naar social media. Een stuitend voorbeeld van misinformatie werd op 13 april de wereld in geslingerd door de uiterst rechtse Amerikaanse vrijemarktpropagandist Phil Kerpen, president van de conservatieve organisatie American Commitment. In Amerikaanse media liet Kerpen zich eerder al kennen als een verklaard voorstander van toelating op de Amerikaanse markt van e-sigaretten en Philip Morris’ opwarmsigaret IQOS.

Op Twitter retweette Kerpen een tweet van de Deense journalist, zanger en tabakslobbyist Klaus Kjellerup, die officiële Franse statistieken over het aantal opgenomen Covid-19-patiënten en hun rookgedrag aangrijpt om te beweren dat maar heel weinig opgenomen coronapatiënten rokers zijn. Die uitkomst zou het beeld uit China, Duitsland en de VS bevestigen. Kerpen schrijft erbij: “Dit is een verrassend resultaat. Rokers lopen veel MINDER kans om in het ziekenhuis te belanden met COVID-19 dan niet-rokers en dat lijkt het beeld in meer landen.”

De werkelijkheid is natuurlijk anders, zegt longarts Wanda de Kanter. “De cijfers kun je zo niet interpreteren. Om te beginnen omdat 25 procent van de rokers voor zijn 65e sterft, terwijl Covid-19 vooral mensen boven die leeftijd het hardste treft. Rokers lijden vaker al aan hart- en longfalen waardoor ze, in ieder geval in Nederland, überhaupt niet op de IC terechtkomen.”

‘Filantropische’ daden

Tabaksfirma’s maken naast dit alles ook nog goede sier met verhalen over hun ‘filantropische daden’. De bovengenoemde donatie van beademingsapparatuur is daar een voorbeeld van. Ook brachten zowel British American Tobacco als Philip Morris verhalen naar buiten over hun biotechnologielaboratoria waar gewerkt zou worden aan de ontwikkeling van vaccins tegen het virus in tabaksplanten.

TakeAPart roept iedereen op om meer voorbeelden van misbruik van de Covid-19-pandemie door tabaksbedrijven te delen via een Google docs-formulier.

UPDATE 11-05-2020

STOP, een samenwerkingsverband van een aantal antirookorganisaties onder leiding van de Tobacco Control Research Group van de Universiteit van Bath en met steun van Bloomberg Philanthropies, houdt op de website exposetobacco.org een uitgebreid COVID-19-dossier bij.

Ook de blog van Tobacco Control, uitgave van het medisch-wetenschappelijk tijdschrift British Medical Journal, houdt een overzicht bij met al het nieuws over roken en het coronavirus op blogs.bmj.com

UPDATE 27-05-2020

In een artikel op de website van het Trimbos-instituut, ‘Hoe onzin over roken en corona de wereld in komt’, beschrijft tabaksexpert Esther Croes hoe geruchten dat roken kan beschermen tegen corona zijn ontstaan en wat er aan de hand is in en met de wetenschap die deze geruchten verspreidt.

 

 

tags:  #QuitforCovid | corona | Covid-19 | longziekte | stoppen met roken | misleiding | tabaksindustrie