line
the parliament brengt weer tabakslobbyisten naar het europees parlement-1

The Parliament brengt weer tabakslobbyisten naar het Europees Parlement

maandag 16 juni 2025

Morgen organiseert het Britse politieke tijdschrift The Parliament opnieuw een evenement over ‘harm reduction’ in het Europees parlement waar alle sprekers een pro-industriestandpunt uitdragen. Smoke Free Partnership heeft een klacht ingediend bij de president van het parlement.

Door de webredactie 

Het Britse politieke tijdschrift The Parliament organiseert aanstaande dinsdag (17 juni) voor de derde keer een evenement over ‘harm reduction’ in het Europees parlement in Straatsburg waarbij alle sprekers ofwel directe banden hebben met de tabaksindustrie of een pro-industriestandpunt uitdragen. Het evenement, genaamd ‘Power in a pouch: the golden key to a healthier future’, borduurt voort op het thema van de twee eerdere Parliament-evenementen, waar het Zweedse succes met rookontmoediging werd toegeschreven aan een soepel beleid omtrent snus en andere nicotineproducten. In de beschrijving van het evenement wordt bijvoorbeeld geclaimd dat de lage Zweedse rookcijfers zijn te danken aan “een pragmatische harm reduction-strategie, en, cruciaal, de opkomst van pouches (nicotinezakjes, ook bekend als ‘witte snus’).” Deze mythe dat harm reduction – oftewel het promoten van alternatieve nicotineproducten die minder schadelijk zouden zijn dan roken – de verklaring zou zijn voor het Zweedse succesverhaal is duidelijk in het leven geroepen door de tabaksindustrie, zoals we hier eerder hebben beschreven, en negeert de tientallen jaren aan effectief tabaksbeleid die het Zweedse succes werkelijk verklaren.

Smoke Free Sweden: een campagne van de industrie

Op het evenement zal onder andere een nieuw rapport van ‘Smoke Free Sweden’ worden gepresenteerd, waarin de ‘essentiële’ rol van snus in rookontmoediging zal worden uiteengezet en waarin parlementariërs worden geadviseerd over het vormgeven van Europees tabaksbeleid in aanloop naar de langverwachte wijziging van de Europese richtlijnen voor accijns, reclame en nicotineproducten. Dit beleidsvraagstuk is door een woordvoerder van het Europees parlement wel beschreven als het “meest belobbyde dossier in de geschiedenis van de EU” en ook dit evenement is weer een manifestatie van deze lobbydruk.

De man achter de Smoke Free Sweden-campagne is Delon Human, een bekende lobbyist die al jaren nauw samenwerkt met tabaks- en nicotinebedrijven als British American Tobacco om de harm reduction-agenda te promoten. Tegenwoordig doet hij dat via zijn consultancybedrijf Health Diplomats, dat naast Smoke Free Sweden ook campagnes ondersteunt in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Hij is destijds uit zijn adviseurspositie bij de WHO verwijderd nadat zijn banden met de tabaksindustrie aan het licht kwamen. Zoals we eerder beschreven heeft Smoke Free Sweden in het verleden ook samengewerkt met de Zweedse Snuscommissie – een lobbygroep tegen het Europese verbod op snus – en het grootste Zweedse snusbedrijf, Swedish Match.

Professor ontvangt miljoenen van frontorganisaties

Behalve Human zijn ook de andere sprekers op het evenement nauwelijks van de industrie zelf te onderscheiden. Prof. Marewa Glover uit Nieuw-Zeeland heeft bijvoorbeeld jarenlang miljoenen mogen ontvangen van frontorganisaties van de tabaksindustrie. Haar organisatie, het ‘Centre for Research Excellence: Indigenous Sovereignty and Smoking’ (COREISS), wordt sinds 2018 exclusief gefinancierd door de Foundation for a Smoke-Free World (FSFW) – tegenwoordig Global Action to End Smoking (GAES) – gecreëerd en gefinancierd door Philip Morris International (PMI). COREISS is ondanks de academisch klinkende naam een privaat bedrijf dat net als vele andere ‘Centres of Excellence’ is opgezet door de FSFW om in opdracht onderzoek te doen naar ‘harm reduction’.

Glover is ook lid van andere lobbyorganisaties, waaronder het International Network of Nicotine Consumer Organisations (INNCO), het Global Forum on Nicotine en de New Nicotine Alliance (NNA), die ook weer zijn gefinancierd door FSFW. INNCO lobbyt met name tijdens de COP-conferenties van de WHO om harm reduction op de agenda te krijgen.

Na de ontdekking van Glovers verstrengeling met de industrie heeft het Nieuw-Zeelandse ministerie van Gezondheid de district-gezondheidsraden gewaarschuwd om niet met COREISS samen te werken. Glover is ook persoonlijk bekritiseerd door de Nieuw-Zeelandse NGO ‘Hapai Te Hauora’, die zich hardmaakt voor de volksgezondheid voor Maori’s, omdat Glover zogenaamd strijdt voor de gezondheid van de Maoribevolking, maar tegelijkertijd geld aanneemt van de industrie die de inheemse cultuur lang heeft misbruikt om tabak te promoten. Glover heeft ook duidelijk dezelfde standpunten als de industrie wat betreft accijns en eindspelstrategieën tegen tabak.

Een panel van lobbyisten en apologeten

De rest van de sprekers zijn ofwel professionele lobbyisten of mensen die standpunten promoten die identiek zijn aan die van de tabaksindustrie. Jessica Perkins, bijvoorbeeld, is na meer dan een decennium bij British American Tobacco (BAT) en haar dochterbedrijf Nicoventures gaan werken bij de lobbyclub van Delon Human, Health Diplomats. Ze heeft bij BAT en Nicoventures onder andere gewerkt aan klinische studies over rookgedrag en het ontwerpen van nieuwe verhitte-tabaksproducten.

Charlie Weimers spreekt op het evenement als Zweedse Europarlementariër namens de European Conservatives and Reformists, de over het algemeen euro-sceptische, antifederalistische en rechtse factie binnen het parlement. Op een conferentie over harm reduction die werd georganiseerd door een andere frontorganisatie van de industrie, de World Vapers’ Alliance, herhaalde Weimers de industriepropaganda dat harm reduction en snus-gebruik hadden geleid tot de lage rookcijfers in Zweden.

De verslavingsexpert prof. Heino Stöver, die ook komt spreken, schreef op zijn Linkedin-pagina dat nicotine weliswaar verslavend is, maar “niet primair schadelijk”. Volgens hem bieden e-sigaretten, snus en verhitte tabak een alternatieve manier om nicotine te consumeren “zonder schadelijke verbrandingsresten”. In een interview met Tagesspiegel zei hij dat hij de beschikbaarheid van snus als een “voordeel” ziet omdat het mensen kan helpen te stoppen met roken. Hij is dan ook tegen accijns op alternatieve nicotineproducten. Maar, anders dan Stöver, zijn er vele experts die waarschuwen dat alternatieve nicotineproducten wel degelijk schadelijk zijn en dat ze niet aantoonbaar helpen om van een nicotineverslaving af te komen.

The Parliament overtreedt opnieuw verbod op reclame

Door lobbyisten een podium te geven in het Europees parlement overtreedt The Parliament opnieuw het verbod op marketing, promotie en sponsering van tabak, zei de directeur van het Europese Smoke Free Partnership (SFP), Lilia Olefir, vorig jaar in een interview met TabakNee. Olefir zei dat SFP voldoende bewijs had gedeeld met de Britse autoriteiten “om een onderzoek tegen The Parliament te starten”, en dat het wetenschappelijk tijdschrift hoogstwaarschijnlijk zelf “betaald wordt door de tabaksindustrie om misleidende inhoud te publiceren.” Deze lobbypraktijken in het Europees parlement zijn uiteraard ook in strijd met artikel 5.3 van het VN-Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (WHO-FCTC), maar desondanks blijken de lobbyisten jaar in jaar uit weer een ingang te vinden. SFP heeft over de nieuwe bijeenkomst een klacht ingediend bij de president van het Europarlement.

tags:  FCTC-verdrag | reclameverbod | PMI | GAES | FSFW | snus | harm reduction | pouches | nicotinelobby | tabakslobby | Europees Parlement