Oud-VVD-Kamerlid Erik Ziengs, pleitbezorger van de tabaksindustrie, wordt voorzitter van Ondernemend Nederland, een lobbyclub die de stem van ondernemers laat klinken in politiek Den Haag. Bij Philip Morris gingen de duimen omhoog.

Door de webredactie

Een oude bekende van TabakNee, voormalig Tweede Kamerlid voor de VVD en tabaksvriend Erik Ziengs, krijgt volgende maand een nieuwe functie die voor de tabaksindustrie een nieuwe ingang bij Kamerleden kan betekenen. Ziengs, die er als Kamerlid geen been in zag om contacten met tabaksfirma’s te onderhouden, wordt per 1 december voorzitter van Ondernemend Nederland (ONL). Deze organisatie profileert zich als de stem van ondernemers in politiek Den Haag.

“Politici, ambtenaren en grote lobby-organisaties weten vaak niet wat een wet of maatregel in de dagelijkse praktijk voor een ondernemer betekent”, staat te lezen op de site van ONL. “Het is daarom essentieel dat de stem van de ondernemer gehoord wordt bij het vaststellen van beleid en wetgeving. Het team van ONL maakt zich hier hard voor door te lobbyen, problemen aan te kaarten en oplossingen voor te leggen op onderwerpen die voor ondernemers van belang zijn.”

Thumbs-up van Ole Heil (PMI)

Het hoeft niemand te verbazen dat een LinkedIn-post met het nieuws van Ziengs’ benoeming bij ONL een duimpje kreeg van de eerder dit jaar bij Philip Morris als directeur externe betrekkingen aangestelde Ole Heil, zelf VVD-lid en eerder woordvoerder van minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Edith Schippers. Want Ziengs betoonde zich in de ruim twee jaar tussen 2015 en 2017 dat hij als Kamerlid preventie in zijn portefeuille had een royaal pleitbezorger van de tabaksindustrie. Hij verdedigde er als overtuigd liberaal de ‘vrije keuze’ van het individu om te roken, stemde tegen accijnsverhogingen op tabak omdat het pomphouders omzet zou kosten, sprak zich uit tegen een ‘betuttelend, onzinnig en niet effectief’ rookverbod op terrassen en kreeg ‘de kriebels’ van clubs als Clean Air Nederland die juist meer rookverboden nastreven.

Ziengs sprak wel met tabaksindustrie

Als Kamerlid voelde hij zich ook geenszins gebonden aan het verbod voor overheidsdienaren op contacten met vertegenwoordigers van de tabaksindustrie. Dat verbod vloeit voort uit het internationale Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (FCTC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), dat Nederland ook heeft ondertekend. Nadat Rookpreventie Jeugd in een rechtszaak had aangetoond dat de overheid op vele niveaus dit verbod (artikel 5.3) aan de laars lapte, liet toenmalig staatssecretaris Martin van Rijn (VWS, PvdA) een protocol opstellen voor iedereen bij de overheid hoe om te gaan met lobbyisten van de tabaksindustrie.

Dat dit gebod om lobbyisten geen invloed op het beleid te gunnen ook voor volksvertegenwoordigers, immers ook overheidsdienaren, geldt wil er bij sommige parlementariërs niet in. Erik Ziengs was er zo een. Jos Zuijdwijk, voorzitter van de branchevereniging van tabakswinkeliers NSO (die verweven is met de tabaksindustrie en supermarkten), klaagde in 2015 in NRC dat Kamerleden hem niet wilden spreken. “Alleen Erik Ziengs van de VVD praat met ons. Hij was zelf ondernemer, dus hij snapt ons. En hij zegt terecht dat hij juist voor- en tegenstanders moet spreken om zijn werk goed te kunnen doen.”

Op werkbezoek in de tabaksfabriek

Daarom vond Ziengs het in augustus 2016 dan ook geen probleem om met een VVD-delegatie een bezoek te brengen aan de Niemeyer-fabriek in Groningen, eigendom van British American Tobacco. Hij plaatste een foto van dat bezoek op een blog dat hij destijds bijhield en schreef erbij: “De politici lieten zich bijpraten over de strenge tabaks-regelgeving in Nederland. Die vaak verder gaat dan de Europese regelgeving.” Ook waarschuwde hij voor nieuwe regelgeving, want: “het ministerie van VWS broedt al weer op maatregelen die veel verder gaan dan de ons omringende landen. Het enige dat je daarmee bereikt is, dat de industrie – en dus ook de werkgelegenheid – wegtrekt en zich elders vestigt.”

Groot netwerk in Den Haag

Deze tabaksvriend wordt nu een toplobbyist voor ondernemend Nederland. Niet alleen voor het MKB, maar ook voor de grote ondernemingen, zo bezwoer hij in het zakenblad Quote: “Ik zeg het maar even plat: als je geen grote jongens in huis hebt, hebben de kleintjes ook niks te vreten.” Op LinkedIn jubelde een ondernemer: “Mooi Erik! Zo’n stormram kunnen we wel gebruiken om de ondernemersboodschap te laten doordringen bij de politiek.”

De steunbetuigingen onder de LinkedIn-post over een optreden van Ziengs als aankomend ONL-voorzitter bij NPO Radio 1 lichten een tipje van de sluier op over het netwerk waar Ziengs over beschikt. Opgestoken duimpjes komen onder meer van VVD-Kamerleden Judith Tielen en Thierry Aartsen, aanstaand VVD-Kamerlid Hester Veltman-Kamp, VVD-fractiemedewerkers Sophie Panhuis en Stef Oude Egberink, VVD-minister Mariëlle Paul (OCW) en oud-VVD-Kamerlid Hayke Veldman, die zich destijds ook een vurig pleitbezorger van de tabaksindustrie betoonde. Als lid van het Adviescollege Toetsing Regeldruk en bestuurlijk aanjager voor de Green Deal Duurzame Zorg heeft ook Veldman nog invloed in Den Haag. Ziengs kreeg ook een duimpje van BBB-fractievoorzitter in de Eerste Kamer Ilona Lagas-Meijer.

Ouwe-jongens-krentenbrood

En natuurlijk die veelbetekenende ‘thumbs-up’ van oud-VWS-woordvoerder Ole Heil, nu PMI-lobbyist, onder het LinkedIn-bericht dat naar het artikel in Quote verwijst. Ouwe-jongens-krentenbrood in het Haagse lobbycircuit, waar Ziengs – ook nog steeds bestuurslid van Nieuwspoort – de spin in het web is die niet zal nalaten het belang van de tabaks- en nicotine-industrie te laten klinken.