Hoogleraar Verslaving en Psychiatrie Arnt Schellekens is aangesteld als Nationaal Rapporteur Verslavingen en zal in die hoedanigheid zicht bieden op de ontwikkelingen in en omvang van de verslavingsproblematiek in Nederland. Schellekens gaat de regering ook adviseren over preventiemaatregelen.

Door de webredactie

“Verslaving behoort tot de meest voorkomende psychiatrische aandoeningen met de grootste impact”, zegt Arnt Schellekens, hoogleraar Verslaving en Psychiatrie aan het Radboudumc in het persbericht waarmee zijn benoeming als Nationaal Rapporteur Verslavingen is aangekondigd. “Daarom moeten we maximaal inzetten op het voorkomen van verslaving en mensen die verslaafd zijn geraakt de hulp bieden die zij nodig hebben.”

De aanstelling van een Nationaal Rapporteur Verslavingen is onderdeel van het coalitieakkoord en Schellekens is op voorspraak van staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voorgedragen, waarna de ministerraad met zijn benoeming heeft ingestemd. Schellekens heeft volgens Van Ooijen “een brede kennis van de verslavingsproblematiek. Hij gaat belangrijk werk verrichten.”

Advies over preventie en verslavingszorg

Arnt Schellekens is ook verbonden aan het Donders Institute for Brain, Cognition and Behavior, wetenschappelijk directeur van het Nijmegen Institute for Scientist-Practitioners in Addiction (NISPA) en voorzitter van de afdeling verslavingspsychiatrie van de European Psychiatric Association. Schellekens zegt de overheid in zijn rol als Nationaal Rapporteur te willen “adviseren over preventiebeleid en een goede, toegankelijke verslavingszorg.”

Zijn opdracht is om beter zicht te bieden op de ontwikkelingen in en omvang van de verslavingsproblematiek in Nederland. Volgens een brief over zijn aanstelling aan de Tweede Kamer, gaat het daarbij “om een brede definitie van verslavingen, zowel om (psychoactieve) stoffen zoals tabak, alcohol en drugs, als ook gedragingen zoals het onmatig deelnemen aan kansspelen.”

Nicotine net zo verslavend als heroïne

Nicotine is zeer verslavend, zowel lichamelijk als geestelijk. “De sterkte van de verslavende werking is vergelijkbaar met stoffen als heroïne en cocaïne”, schrijft het Trimbos-instituut. “Hoe jonger wordt begonnen met nicotine gebruiken (meestal: roken), hoe ernstiger de verslaving gemiddeld wordt.”

Het is dus belangrijk dat voorkomen wordt dat jongeren beginnen met roken. Rookpreventie Jeugd pleit daarom al jaren voor effectieve preventiemaatregelen als hogere accijnzen, het terugdringen van het aantal verkooppunten via een vergunningstelsel en een generatiegebonden verkoopverbod van tabak.

Tabaksverslaving is een ziekte

De Nationaal Rapporteur Verslavingen zal naast het adviseren van de overheid over preventiemaatregelen, ook genomen maatregelen in de aanpak van verslavingsproblematiek evalueren. De aanbevelingen van de Rapporteur zullen overigens niet alleen voor de regering zijn, maar ook voor lokale overheden, andere bestuursorganen en verslavingszorginstellingen. Volgens het persbericht zal de Rapporteur zijn taken onafhankelijk uitvoeren en er jaarlijks over rapporteren aan de staatssecretaris van VWS.

Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd, hoopt vooral dat Schellekens beleidsmakers zal kunnen overtuigen dat tabaksverslaving een echte verslavingsziekte is en niet slechts een ongezonde leefstijl. “Een tabaksverslaving is een ernstige aandoening waarbij net als bij andere verslavingen biologische, psychologische en sociale factoren een rol spelen. Het is belangrijk dat politici en beleidsmakers dat ook inzien, zodat ze een preventiebeleid gaan voeren dat kinderen er werkelijk van weerhoudt om te gaan roken en dat rokers de behandeling geeft die ze nodig hebben om van hun verslaving af te komen. Dat zal uiteindelijk leiden tot gezondheidswinst en het verminderen van de gezondheidsongelijkheid in Nederland.”