Het voorstel van de Europese Commissie om 15 procent van de tabaksaccijns in lidstaten te innen, zal Nederland per saldo geld opleveren. Dat schrijft demissionair minister Bruijn (VWS) in antwoord op vragen van de PVV. Morgen vergadert Bruijn met zijn EU-collega’s in Brussel.

Door de webredactie

Een afdracht van 15 procent van de opbrengst uit tabaksaccijns aan de Europese Unie zal Nederland per saldo een lagere totaalafdracht aan de EU-begroting opleveren. Dat schrijft demissionair minister Jan Anthonie Bruijn van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in antwoord op Kamervragen. De minister reageert daarmee op vragen vanuit de PVV-fractie waarin wordt gesuggereerd dat de EU zich met de accijnsafdracht een deel van de nationale belastinggrondslag toe-eigent. Maar Bruijn schrijft dat de voorgestelde afdracht vanaf 2028 naar schatting 430 miljoen euro zal bedragen en per saldo dus tot een lagere totaalbijdrage aan de Europese begroting.

Op 17 november zijn vanuit de vaste Kamercommissie voor VWS in verband met de EU Gezondheidsraad morgen in Brussel schriftelijke vragen gesteld die in een brief van 26 november door Bruijn zijn beantwoord. Op 2 december komen Europese ministers van Volksgezondheid in Brussel bijeen, onder meer om besluiten te nemen over de beschikbaarheid van cruciale medicijnen. Tijdens de lunch staat een informele gedachtewisseling op het programma over nieuwe tabaks- en nicotineproducten en de impact daarvan op kinderen en jongeren.

EU-heffing op tabaksaccijns

Hoewel beslissingen over belastingzaken door de ministers van Financiën worden genomen, zag de PVV toch nu aanleiding een vraag te stellen over de door de Europese Commissie voorgestelde afdracht van 15 procent van de accijnsopbrengsten uit tabak. Tegelijk met voorstellen voor de herziening van de Tabaksaccijnsrichtlijn (TED) publiceerde de Europese Commissie op 16 juli plannen voor het uitbreiden van de eigen inkomsten, onder meer door een heffing op de accijnsinkomsten uit tabak (Tobacco Excise Duty Own Resource, TEDOR).

Hoewel minister Bruijn niet ingaat op de vraag of dit een stap richting eigenstandige EU-belastingen is, legt hij wel uit dat de afdracht niet wordt berekend over de accijnsinkomsten als zodanig. Er zal gerekend worden op basis van het minimumaccijnstarief dat bij de herziening van de TED wordt afgesproken. Dat tarief ligt lager dan wat Nederland rekent. De 430 miljoen euro die naar verwachting zo naar de Europese schatkist zal vloeien, leidt volgens Bruijn “niet tot extra inkomsten voor de EU, maar slechts tot een verschuiving in de berekening van wat iedere lidstaat afdraagt.” Per saldo gaat Nederland er volgens de minister dus op vooruit.

Snelle herziening tabaksrichtlijnen

Bruijn gaat ook in op de vraag van de PVV hoe de minister de noodzaak tot herziening van de Tabaksproductenrichtlijn en Tabaksreclamerichtlijn beoordeelt. Bruijn noemt een spoedige herziening van die richtlijnen “heel belangrijk voor het realiseren van de Europese ambitie van een rookvrije generatie in 2040.” Dat standpunt zal Nederland ook komende dinsdag weer naar voren brengen, belooft hij. “Dit doen we omdat het belangrijk is dat bijvoorbeeld regelgeving met betrekking tot de aantrekkelijkheid van nieuwsoortige producten zoals vapes verder wordt geharmoniseerd om zo ons eigen beleid effectiever te kunnen laten zijn en onze jongeren beter te kunnen beschermen.”

Pogingen beleid te beïnvloeden

Ondertussen blijkt uit nieuw gepubliceerde mailwisselingen van tabaksorganisaties met het ministerie van Financiën hoe de tabakslobby zich ook bij de Nederlandse overheid met hand en tand tracht te verzetten tegen de herziening van de TED. Brancheorganisaties sturen het ministerie positiebepalingen en voorstellen voor amendementen op het Commissievoorstel voor de verhoging van de minimumtarieven voor tabaksaccijnzen en de invoering van tarieven voor nieuwsoortige tabaksproducten. Er wordt geageerd tegen de voorgestelde tarieven, gewaarschuwd voor illegale handel en gepleit voor uitzonderingen voor bijvoorbeeld e-sigaretten. In principe allemaal tevergeefs, blijkens de antwoorden vanuit het ministerie waarin onder verwijzing naar artikel 5.3 van de FCTC wordt gemeld dat de missieven ongelezen terzijde worden gelegd. Maar ook dat ze worden gepubliceerd op de transparantiepagina van de overheid. Misschien is dat wel precies waar de lobbyisten op hopen.

Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws van TabakNee? Schrijf je dan op deze pagina in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief.