Philip Morris International probeert Brussel te paaien met een nieuw argument: zijn economische bijdrage aan de Europese economie. Een rapport belicht de werkgelegenheid, investeringen en belastinginkomsten, maar laat de kosten voor de samenleving onbenoemd.

Door de webredactie

Philip Morris International (PMI) gooit het in zijn lobby richting de Europese Unie eens over een andere boeg. In een rapport dat eerder deze maand in Brussel werd gepresenteerd pocht de tabaksfabrikant over zijn bijdrage aan de Europese economie, als om beleidsmakers te laten weten dat het aan banden leggen van tabaksproducten serieuze impact op de economie zal hebben.

Terwijl, volgens een nieuwsbrief van Politico, een kilometer verderop diplomaten vergaderden over de voorstellen van de Europese Commissie om de accijnzen op tabak en aanverwante producten te herzien, presenteerde PMI zijn rapport in een automuseum. Het idee daarachter, volgens Politico, is dat de tabaksfabrikant een nieuwe parallel heeft bedacht om zijn producten mee te vergelijken: sigaretten zijn als oude dieselauto’s terwijl de alternatieve ‘rookvrije’ producten vergeleken moeten worden met elektrische auto’s. Wat onverlet laat dat PMI, net als andere tabaksfabrikanten, maar al te graag sigaretten blijft verkopen.

PMI’s bijdrage: 0,38 pct. van BBP

In het rapport, opgesteld door EY Parthenon België, een vaste leverancier van PMI, wordt gesteld dat PMI in 2023 65,8 miljard euro aan de Europese economie heeft bijgedragen. Dat zou neerkomen op 0,38 procent van het BBP van de Europese Unie. Tussen 2019 en 2023 wordt PMI’s bijdrage geschat op 289 miljard euro, bestaand uit de impact van eigen business-activiteiten (94 miljard), waardecreatie voor retailers (13,7 miljard) en belastinginkomsten (181,3 miljard). Waarbij meteen maar zij aangetekend dat van die belastinginkomsten ruim 80 procent (147 miljard) uit accijnzen en btw bestaat, allemaal opgebracht door de consumenten van PMI’s producten, Europeanen zelf. Van de 38,2 miljard euro aan belastinginkomsten in 2023 bestond slechts 7,7 miljard uit winstbelasting.

Rapport begint met disclaimer

In hoeverre de cijfers overeenkomen met de werkelijkheid is niet te controleren. Het rapport begint met een disclaimer van EY, waarin staat dat de cijfers zijn aangeleverd door PMI en niet onafhankelijk zijn gecontroleerd door de consultancy. EY kan daarom de “accuraatheid, betrouwbaarheid en compleetheid” van de door PMI geleverde data niet garanderen. EY kan daarom ook niet verantwoordelijk worden gehouden voor acties die PMI of iedere andere partij zou nemen gebaseerd op de informatie in het rapport.

Borstklopperij

Dat weerhoudt Massimo Andolina, PMI’s President voor de Europese regio, er niet van in de inleiding vol op te scheppen over de geweldige bijdrage van PMI aan de Europese samenleving: 1 miljoen banen ondersteund in de hele keten in 2023, 5 miljard euro geïnvesteerd in 45.000 toeleveranciers, 2 miljard euro aan tabaksboeren in Europa uitbetaald. Natuurlijk neemt hij dan ook nog de gelegenheid te baat om PMI’s geweldige transformatie van sigaretten naar ‘rookvrije’ producten te etaleren. Om in ronkende bewoordingen te besluiten: “We staan achter de gemeenschappen die we bedienen. We investeren in de mensen die vooruitgang mogelijk maken. En we werken aan een toekomst die niet alleen rookvrij is, maar ook inclusief, veerkrachtig en duurzaam.”

Kosten blijven onbesproken

Eén ding blijft echter onvermeld in het hele rapport. En dat is de bijdrage van PMI aan een ander aspect van de Europese economie, namelijk aan de kosten waar de samenleving mee wordt opgezadeld als gevolg van tabaksgebruik. Over die negatieve impact van kosten voor gezondheidszorg en productiviteitsverlies wordt met geen woord gerept. En die zijn allerminst gering. Twintig jaar geleden werden die kosten voor de hele Europese Economische Ruimte op 97,7 miljard euro geschat. En tien jaar geleden berekende SEO Stichting Economisch Onderzoek dat alleen al in Nederland de kosten van tabaksgebruik de baten voor de samenleving met 30 miljard euro overschrijden.

Opschepperij over de economische bijdrage van een verslavingsindustrie moet beleidsmakers in de hele EU dus niet van de wijs brengen. Er is alle reden om via accijnzen het gebruik van tabaksproducten, en ook van de vermeend minder schadelijke, terug te dringen. Bovendien is het geen gekke gedachte om de enorme schade die de nicotine-industrie de samenleving toebrengt via een tabaksverslavings- of schadefonds te verhalen op die industrie. Die verdient, zo geeft ze zelf op de borst trommelend aan, immers genoeg.

Lees ook het artikel hierover van onze Franse partner Génération sans tabac.