Groot-Brittannië voert per 2016 standaardverpakkingen voor sigaretten in. Het Britse parlement stemde gisteren met 367 tegen 113 stemmen voor de maatregel. De wet moet nog wel door het Hogerhuis worden aangenomen.
Door Bas van Lier

De parlementaire instemming met de wet komt na vier jaar gesteggel. De Britse regering kwam in 2011 met het wetsvoorstel om plain packaging in te voeren en organiseerde in 2012 een consultatie. Vervolgens ging het voorstel in de ijskast, waardoor de regering werd beschuldigd beïnvloed te zijn door de tabakslobby.

Daarna kreeg kinderarts Sir Cyril Chantler opdracht een nieuw onderzoek uit te voeren naar de verwachte effecten van de invoering van standaardverpakkingen voor tabak. Zijn rapport verscheen in april 2014 en stelde dat de maatregel zeer waarschijnlijk zou betekenen dat minder kinderen beginnen met roken.

In Groot-Brittannië beginnen per dag meer dan 600 kinderen tussen de 11 en 15 jaar met roken, meer dan 200.000 per jaar. Chantler stelde dat zelfs als de maatregel maar 2 procent minder beginners oplevert, dat meteen 4.000 kinderlevens beschermt.

Blitse verpakkingen

Directeur Dr Penny Woods van de Britse Longstichting zei tegen de BBC  "verheugd" te zijn over de beslissing van het Lagerhuis. "We kijken nu naar het Hogerhuis om de definitieve parlementaire goedkeuring te geven. Het moment dat de tabaksfabrikanten eindelijk het recht wordt ontzegd om met blitse verpakkingen nieuwe rokers te rekruteren zal een feestelijk moment zijn voor iedereen die om de volksgezondheid geeft."

Ook de actiegroep Action on Smoking and Health noemde de stemming de "belangrijkste hervorming op het gebied van volksgezondheid van dit parlement". Eerder nam het parlement al beperkende maatregelen, waaronder in 2012 een uitstalverbod voor tabak in grote winkels – kleine winkels volgen dit jaar – en, eerder dit jaar, de beslissing om roken in auto's waarin kinderen worden vervoerd te verbieden.

Reactie tabakslobby

Uiteraard reageerde de tabakslobby minder enthousiast. De Tobacco's Manufacturer's Association stelde dat "elk bewijs ontbreekt dat dit beleid zal werken". En een woordvoerder van de rokersvereniging Forest  zei: "Consumenten hebben er schoon genoeg van om betutteld te worden door politici van alle partijen. Rokers weten dat er gezondheidsrisico's kleven aan roken. Plain packaging zal geen enkel verschil maken. Wat komt hierna? Standaard verpakkingen voor alcohol en zoete drankjes?"

Zonder twijfel gaat de tabakslobby de komende tijd proberen Hogerhuisleden te beïnvloeden met schimmige onderzoeken die zouden moeten bewijzen dat de invoering van plain packaging in Australië, dat de maatregel in 2012 als eerste land ter wereld invoerde, geen enkel effect zou hebben op de prevalentie van het roken. Het tegendeel is waar. Er zal ook worden geschermd met het argument dat de maatregel smokkel in de hand zou werken, waar in werkelijkheid geen enkel bewijs voor is. En geheel volgens verwachting heeft de tabaksindustrie intussen met juridische procedures gedreigd die de Britse staat tot 11 miljard pond zouden gaan kosten.

Rug recht

Aan de Hogerhuisleden en de Britse regering de taak om, net als hun collega's in Ierland doen, de rug recht te houden en gewoon door te gaan met de invoering van de maatregel. Ook Frankrijk bereidt invoering van plain packaging voor.

Uit een recente rondgang langs Nederlandse politieke partijen blijkt dat in elk geval SP, Partij voor de Dieren en ChristenUnie voor invoering van plain packaging in Nederland zijn, terwijl PvdA en CDA daar in beginsel niet op tegen zijn. Een parlementaire meerderheid voor de invoering van plain packaging in Nederland is daardoor niet uitgesloten.