Verkopers die worden betrapt op de verkoop van illegale vapes en tabak krijgen vanaf volgend jaar, als het aan het demissionaire kabinet ligt, een boete van 2.000 euro en bij een tweede overtreding 3.000 euro. Rookpreventie Jeugd vindt dat winkels die in de fout gaan meteen gesloten zouden moeten worden.

Door de webredactie

Het demissionaire kabinet verhoogt de boetes voor illegale verkoop van vapes en sigaretten. Een verkoper die voor de eerste keer wordt betrapt wordt straks voor 2.040 euro aangeslagen, 700 euro meer dan er nu voor een overtreding staat. Voor een tweede overtreding gaat het boetebedrag met 1.000 euro omhoog naar 3.060 euro. De nieuwe bedragen gaan naar verwachting op 1 juli 2026 in, mits Tweede en Eerste Kamer ermee instemmen. Voor bedrijven met meer dan 50 werknemers, bijvoorbeeld supermarkten, die worden betrapt zal de boete nog hoger zijn, 4.040 euro, 1.300 euro meer dan nu.

Staatssecretaris Judith Tielen (Jeugd, Preventie en Sport, VVD) zegt op de website van de Rijksoverheid hierover: “Nicotine is ontzettend slecht voor je en ook ontzettend verslavend. We doen wat we kunnen om de verkoop van illegale vapes tegen te gaan en daarmee de gezondheid van kinderen te beschermen. De boodschap voor illegale verkopers is helder: illegale vape-verkoop komt je heel duur te staan. Vanaf de eerste keer dat je wordt gepakt.”

Onderdeel Actieplan tegen vapen

De verhoging van de boetebedragen is onderdeel van het Actieplan tegen vapen, dat Tielens voorganger Vincent Karremans in maart presenteerde. Daarin is ook aangekondigd dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) extra bevoegdheden krijgt om sneller op te kunnen treden tegen illegale verkoop van tabaks- en aanverwante producten. Zo stelde Karremans in het verschiet dat alleen al het aanbieden van bijvoorbeeld illegale vapes met smaakjes strafbaar wordt.

Nu moet de NVWA nog een daadwerkelijke verkoop vaststellen, voordat iemand kan worden bestraft. Een nieuwsbericht uit juli op de website van de NVWA geeft daarvan een praktijkvoorbeeld. Bij een verkoper in Alkmaar die online vapes met smaakjes aanbood, moest de NVWA eerst undercover vapes van de man kopen, voordat kon worden ingegrepen. Uiteindelijk werden er 69 vapes met smaakjes van hem in beslag genomen. Eerder werden op vergelijkbare manier in Alphen aan de Rijn, Andijk en Capelle aan den IJssel verkopers betrapt en beboet, waarbij in totaal 660 vapes en bijna 1.500 doosjes verboden nicotinezakjes in beslag genomen werden.

Illegale vapes bij importeurs, winkels en dealers

De NVWA komt voortdurend illegale vapes tegen bij importeurs, bij tabakswinkels, op festivals, bij straatdealers en bij onlinedealers thuis. Na invoering van het smaakjesverbod in januari 2024 zijn eerst vooral grote importeurs gecontroleerd, waarna de controles zich gaandeweg meer op tabakszaken en individuele dealers zijn gaan richten. Uit berichten op de NVWA-site blijkt dat in het eerste halfjaar van 2025 zo’n 270.000 vapes en 70.000 flesjes met e-vloeistoffen in beslag zijn genomen. In het actieplan tegen vapen kondigde Karremans ook aan om dit jaar een onderzoek naar de illegale handelsstromen te laten uitvoeren, om daarmee deze handel beter te kunnen aanpakken.

‘Liever een vergunningstelsel’

In een reactie zegt Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd: “Het is frustrerend dat deze hogere boetes pas over dik zeven maanden van kracht worden. Hogere boetes zullen wellicht een beetje helpen tegen illegale handel, maar het is eigenlijk bizar dat tabakswinkels die illegale vapes verkopen, en vaak bovendien aan minderjarigen, niet meteen gesloten worden. Daarom pleiten wij voor de invoering van een vergunningstelsel voor verkoop van tabaks- en aanverwante producten, omdat je daarmee in ieder geval voor de winkels de mogelijkheid krijgt om bij overtreding tijdelijk de vergunning in te trekken.”

Actie tegen Snapchat om dealers

Eerder dit jaar kwam Rookpreventie Jeugd samen met Vapen #jouwkeuze, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis (AVL), de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij en advocaten van De Roos Advocaten en Notariaat in actie om vape-dealers op Snapchat aan te pakken. Bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) legden zij een handhavingsverzoek neer, om uiteindelijk af te dwingen dat het social media-platform veel daadkrachtiger optreedt tegen aanbieders van illegale vapes. De ACM besloot vrij snel om een onderzoek in te stellen.