De Amerikaanse president Trump heeft met het schrappen van een aantal cruciale diensten die toezicht houden op de nicotinemarkt, niet alleen de strijd tegen tabak in eigen land tegengewerkt. Ook ver buiten de Amerikaanse grenzen zijn de gevolgen groot, net nu nieuwe alternatieve tabaksproducten in opkomst zijn.

Door de webredactie

Bezuinigingen op de Amerikaanse diensten die toezicht houden op de tabaks- en nicotinemarkt zullen gevolgen hebben voor de tabaksontmoediging, niet alleen in de VS maar ook in enkele van de armste landen in de wereld. Vooral het stoppen van onderzoeken naar het gebruik van nicotineproducten door jongeren en van preventieprogramma’s heeft grote gevolgen, net nu veel nieuwe nicotineproducten de markt overspoelen, schrijft The Examination.

In april werd bekend dat de Amerikaanse president Trump het Office on Smoking and Health, dat deel uitmaakt van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), had geschrapt. Ook bezuinigde hij op ambtenaren bij de Food and Drug Administration (FDA), die toeziet op de handhaving van de tabakswet en nieuwe nicotineproducten toe kan laten tot de markt. Het schrappen van en bezuinigen op deze belangrijke overheidsdiensten in de strijd tegen tabaksgebruik, werd door gezondheidsorganisaties als grote winst voor de tabaksindustrie bestempeld: het wordt de industrie zo makkelijker gemaakt om Amerikanen aan de nicotine te krijgen en verslaafd te houden.

Jeugd-tabaksonderzoek

Het CDC is verantwoordelijk voor The National Youth Tobacco Survey, een jaarlijkse enquête naar het rookgedrag van jongeren, waarmee de vinger aan de pols kon worden gehouden van de ontwikkelingen, de voorkeuren en de keuzes die jongeren maken rond nicotinegebruik en wat daar mogelijk op van invloed is. Doordat er met het wegvallen van het Office on Smoking and Health geen data meer verzameld zullen worden en de overheid zo het zicht op de ontwikkelingen verliest, stelt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), ontstaat een ‘speeltuin’ voor de tabaksindustrie om jongeren ongezien op allerlei manieren te verleiden om met nicotine te experimenteren.

Juul kwam door enquête in het vizier

De tabaksenquête is er bijvoorbeeld verantwoordelijk voor geweest dat de overheid zicht kreeg op de populariteit van e-sigaret Juul en hoe Juul met een uitgekiende marketingstrategie te werk ging om jongeren aan zich te binden. Dat leverde nieuwe maatregelen rond e-sigaretten op en rechtszaken tegen de e-sigaretfabrikant, die Juul uiteindelijk voor bijna een half miljard dollar schikte.

Brian King, die door Trump aan de kant werd gezet als directeur van de tabaksafdeling van de FDA, begrijpt het handelen van Trump niet. Trump is uit op bezuinigingen, maar “de optelsom is simpel”, zegt hij, “minder antirookmaatregelen zorgen voor meer tabak-gerelateerde ziekten, dood en bijbehorende zorgkosten.”

Wereldwijde gevolgen

De gevolgen van het schrappen van het CDC-Office on Smoking and Health zal volgens de WHO ook ver buiten de Amerikaanse grenzen gevoeld worden. Het CDC coördineerde en subsidieerde ook een wereldwijd onderzoek naar tabaksgebruik door jongeren en de invloed van antirookmaatregelen daarop. Overheidsfunctionarissen in Tsjaad en Malawi hebben bijvoorbeeld laten weten dat ze zonder de subsidie die ze van het CDC kregen, daar niet langer aan kunnen deelnemen.

“Het is grote winst voor de industrie, die los kan gaan in de landen die afhankelijk waren van die enquête om aan data te komen”, zegt Alison Commar van de WHO in Genève. De coördinator van het tabaksontmoedigingsbeleid in Tsjaad voorziet dat zonder de CDC-subsidie van 15.000 dollar (13.000 euro) waarmee de mensen werden betaald die langs scholen gingen om informatie te verzamelen, het zicht verloren gaat op het gebruik van vapes, verhitte tabak en nicotinezakjes onder scholieren. In Malawi verliest het ministerie van Volksgezondheid het zicht op de toenemende populariteit van shisha met smaakjes.

Veel gedetailleerde informatie

De Global Youth Tobacco Survey en de National Youth Tobacco Survey waren beide uniek in de mate waarin gedetailleerde informatie over het gebruik van nicotineproducten door jongeren en hun blootstelling aan de marketing van de nicotine-industrie werd gemonitord. Volgens King is de daling van het gebruik van e-sigaretten onder jongeren in de VS “een volksgezondheidssucces dat niet mogelijk zou zijn geweest zonder de data die aantoonden waar we waren, waar we nu zijn en waar we naar toe moeten.”

De data leverden ook inzichten op over het gebruik van mentholsigaretten onder scholieren, op basis waarvan een verbod op menthol werd voorgesteld, dat echter door de regering Biden vooruit werd geschoven en door Trump definitief om zeep is geholpen.

Voor de komende editie van de Global Youth Survey hadden meer dan twaalf landen al hun data ingeleverd bij het CDC, in sommige gevallen zonder er zelf een kopiebestand van te bewaren. Die informatie dreigt nu verloren te gaan. De WHO kan ondertussen de financiering van de onderzoeken niet overnemen, helemaal omdat de VN-organisatie zelf fors wordt gekort doordat de regering Trump besloot de Amerikaanse bijdrage van 560 miljoen dollar (493 miljoen euro) te stoppen.