Hoewel e-sigaretten met nicotine voor volwassenen in Australië officieel alleen op recept verkrijgbaar zijn, blijken jongeren er gemakkelijk aan te komen. Het aantal kinderen dat ernstig verslaafd raakt aan vapes stijgt er explosief. “Als ze vijftien jaar zijn, hebben ze al het gevoel dat ze de controle kwijt zijn.” 

Door de webredactie

Het aantal kinderen in Australië dat verslaafd is aan nicotine door het gebruik van e-sigaretten stijgt zo explosief dat de regering strengere maatregelen wil om de industrie verder aan banden te leggen, schrijft The Guardian. De federale minister voor Volksgezondheid, Mark Butler, wil onderzoeken waar de huidige wetgeving tekortschiet en “welke actie overheden kunnen nemen om verandering te bewerkstelligen.” De regering zou een importverbod voor nicotine-houdende vape-producten overwegen, en strengere maatregelen om reclame voor tabak en e-sigaretten gericht op kinderen op social media te beteugelen, aldus The Guardian. Ook zal minister Butler voorstellen doen voor extra antitabaksmaatregelen.

Explosieve toename van vapende jongeren

In Australië is het gebruik van e-sigaretten tussen 2016 en 2019 verdubbeld, aldus minister Butler. In New South Wales had vorig jaar bijna een derde van de 16- tot 24-jarigen e-sigaretten gebruikt. Dat is beduidend meer dan de 15 procent drie jaar eerder, aldus een overheidsonderzoek.

Dat is opmerkelijk, want in Australië is het verboden om e-sigaretten en soortgelijke producten – of deze nu wel of geen nicotine bevatten – te verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Voor volwassenen geldt bovendien dat het verboden is om nicotine-houdende e-sigaretten (of vloeistoffen) te verkopen, te verstrekken of te bezitten zonder doktersvoorschrift. Mensen die proberen te stoppen met roken door over te stappen op e-sigaretten, kunnen nicotine-houdende e-sigaretten kopen met een recept van hun arts.

Maar volgens The Guardian omzeilen fabrikanten en winkels de wet door ‘nicotine’ simpelweg niet meer op te nemen in de ingrediëntenlijst op de etiketten, ook al bevat het betreffende product wel degelijk de zeer verslavende stof. Het betekent dat veel kinderen ‘zonder het te weten’ nicotine binnenkrijgen en verslaafd raken.

Jongeren kopen makkelijk e-sigaretten

Het is geen mysterie hoe jongeren aan e-sigaretten komen, zegt Becky Freeman, docent gezondheidszorg aan de University of Sydney. Freeman is betrokken bij Generation Vape, het eerste nationale onderzoeksproject waarbij ruim zevenhonderd jongeren, ouders en leraren worden gevraagd naar hun ervaringen. “Minstens een kwart van de jonge mensen die aan ons onderzoek deelnamen, vertelden dat ze gewoon naar de lokale winkel gaan en deze [producten] direct kopen bij tabaks- of gemakswinkels.” Ook krijgen kinderen e-sigaretten van medeleerlingen, vrienden of familieleden, of ze kopen ze online. De ‘nicotinevrije’ e-sigaretten en andere producten blijken vaak toch nicotine te bevatten. Ruim de helft (53%) van de tieners in het Generation Vape-onderzoek die ooit e-sigaretten gebruikten, hadden nicotine-houdende e-sigaretten genomen, 27 procent van de jongeren was daar onzeker over, de rest dacht dat hun e-sigaret geen nicotine bevatte.

Vapes ook in Nederland veel te makkelijk verkrijgbaar Ook in Nederland komen jongeren veel te gemakkelijk aan e-sigaretten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit controleerde op zondag 4 december 51 winkels in Amsterdam op de verkoop van vapes aan jongeren onder de 18 jaar. Bij 30 van de 51 gecontroleerde winkels werd niet naar een identiteitsbewijs van minderjarige testkopers gevraagd. Vooral in souvenirwinkels werden vapes aan minderjarigen verkocht. Meer details op nvwa.nl

 

Merendeel aanbod bevat nicotine

“Veel merken zorgen bewust voor onduidelijkheid over hun ingrediënten, dus de enige manier om te weten of een product nicotine bevat, is om het in een laboratorium te testen”, zegt Freeman. Inspecteurs van het ministerie van Volksgezondheid gaan naar winkels, nemen enkele producten mee en sturen deze naar het lab. Als er nicotine in zit, gaan de inspecteurs terug om de voorraad in beslag te nemen. “Maar deze kunnen dan al allemaal verkocht zijn, of vervangen door nieuwe producten”, aldus Freeman.

De Australische Therapeutic Goods Administration (TGA), de autoriteit die toezicht houdt op medicijnen, voert testen op vape-producten uit. Van de 214 producten die onlangs zijn getest, bleken er 190 nicotine te bevatten.

Carolyn Murray, directeur programma’s openbare gezondheidszorg van het ministerie van Volksgezondheid van New South Wales, stelde dat verkopers ervan uit moeten gaan dat hun producten nicotine bevatten, zelfs als het niet op de etiketten staat. Ze baseerde zich op de resultaten van in beslag genomen producten. Murray bepleit meer samenwerking tussen ministeries, politie en onderwijs, en veranderingen in regelgeving voor reclame. Om de praktijk tegen te gaan van het expres weglaten van nicotine op etiketten, willen organisaties als de Cancer Council een totaalverbod op non-nicotine-houdende vape-producten.

Smaakjes zijn bedrieglijk

Professor Emily Banks, epidemioloog bij de Australian National University, stelt dat nicotine een van de meest verslavende stoffen ter wereld is. “We moeten niet onderschatten wat verslaving aan vaping betekent voor betrokken kinderen of volwassenen. En de smaakjes van e-sigaretten zijn zo bedrieglijk; mensen denken: hoe kan iets met een aardbeiensmaak mij schade toebrengen?”

De gevolgen zijn zichtbaar in Australië. Krista Monkhouse is kinderarts bij het drugs- en alcoholprogramma voor jongeren van de gezondheidsdienst in Hunter New England. Vorig jaar begon de dienst overspoeld te raken met vragen van scholen, huisartsen, psychiaters, gezondheidscentra en ouders over e-sigaretten, de effecten ervan en hoe kinderen en tieners te helpen met stoppen. “En toen zagen we in 2022 jongeren die tegen ons zeiden: ‘Ik kan niet stoppen. Ik ben er zo afhankelijk van en het is echt heel erg moeilijk om te stoppen.’ Ze kunnen de dag niet doorkomen zonder de e-sigaret. Sommigen kunnen ’s nachts niet doorslapen zonder wakker te worden en een trekje te nemen.”

Nicotine tast jonge hersenen aan

Monkhouse wijst erop dat de hersenen van jongeren tot ongeveer hun 25e jaar in ontwikkeling zijn. Nicotinegebruik bij adolescenten kan die delen van de hersenen aantasten waar zich de functies als aandacht, leren, stemmingen en impulscontrole bevinden. “De ontwenningsverschijnselen zijn nog erger”, zegt ze. “Deze omvatten depressieve gevoelens, irritatie, frustratie, woede, angsten, onrust, concentratieproblemen en slapeloosheid. Jonge mensen die e-sigaretten gebruiken melden zich ook bij zorgverleners met ademhalingsproblemen zoals hoesten, ademnood en een geïrriteerde keel.”

Moeilijker stoppen met e-sigaret dan met roken

Eugenie Pepper helpt als psychotherapeut in Sydney mensen met het stoppen van roken, maar de afgelopen 18 maanden bestaat 50 procent van haar cliënten uit mensen die willen stoppen met vapen. “De meesten van hen zijn tieners en jonge twintigers”, vertelde ze The Guardian. “Als ze vijftien jaar zijn, hebben ze al het gevoel dat ze de controle kwijt zijn. Ik denk dat het moeilijker kan zijn om met vapen te stoppen dan met roken. Met roken zijn er remmen zoals de kosten, het feit dat het sociaal niet geaccepteerd is en dat het stinkt”, stelt Pepper. “Kinderen die vapen, doen het non-stop van het moment dat ze wakker worden tot ’s avonds als ze naar bed gaan. Ze zijn als baby’s met een pop, ze kunnen niet functioneren zonder hun vape in de hand.”

Pepper vertelde dat ze versteld stond van de snelle stijging van het aantal mensen dat e-sigaretten gebruikt. “Deze kinderen hebben geen idee hoeveel zij vapen, en het is onmogelijk om te weten wat hun inname is van nicotine en andere potentieel schadelijke stoffen.”

Camera’s bij schooltoiletten

Ook op school nemen de problemen toe. Een docent op een middelbare school in Melbourne vertelde The Guardian dat ze voor het eerst veel kinderen en tieners ziet die verslaafd zijn aan nicotine en zich niet kunnen concentreren. Toiletten, waar leerlingen uit het zicht proberen te vapen, zijn tijdens de lessen dicht en er hangen inmiddels camera’s. “De scholieren willen vaker de klas uit, raken geagiteerd en beginnen te trillen als ze niet naar het toilet kunnen”, aldus de docent.

Jonge kinderen met vergiftigingsverschijnselen

Niet alleen de gebruikers ondervinden schade. Het Poisons Information Centre in Queensland noteerde sinds 2020 een schrikbarende stijging met 486 procent van telefonische noodoproepen waarbij kinderen onder de vijf jaar zijn blootgesteld aan de e-sigaret. Dit jaar waren er 88 vergiftigingsgevallen, vergeleken met 15 in 2020. Van deze 88 jonge kinderen, moesten er 20 naar het ziekenhuis.

Help een einde te maken aan de nicotine-epidemie, steun het burgerinitiatief Nicotinee op nicotinee.nl

tags:  Nicotinee | kinderen | vape-hype | wetgeving | nicotineverslaving | Australië | handhaving | smaakstoffen | jongeren | nvwa