Rechtse partijen in EU gevoelig voor tabakslobby Philip Morris
woensdag 11 september 2013
Philip Morris International heeft 161 mensen ingehuurd om nieuwe antirookmaatregelen uit Brussel tegen te houden. Dat onthulde de Britse krant The Observer (de zondagskrant van The Guardian) in een artikel van 7 september. Journalist James Doward kreeg vertrouwelijke interne documenten van de Marlboroproducent in handen. Daarin zat een overzicht van de maatregelen die Philip Morris kon nemen om de nieuwe Europese Tabaksproductenrichtlijn te vertragen.
De Tabaksproductenrichtlijn moet roken onaantrekkelijker maken voor jongeren, bijvoorbeeld door de verpakkingen te voorzien van afschrikwekkende foto's en lekkere smaakjes als menthol, cacao en vanille te verbieden. Dat is slecht voor de winst van de tabaksfabrikanten.
Het Europees Parlement zou er woensdag 11 september over stemmen, zodat de richtlijn versneld kon worden ingevoerd. Mei 2014 vinden er nieuwe Europese verkiezingen plaats. De richtlijn zou daarnaast voor januari besproken moeten zijn. Tot die tijd heeft Litouwen het voorzitterschap. Dat land is vóór de richtlijn. En na Litouwen treedt Griekenland aan als voorzitter. Die is tegen de richtlijn, waardoor de kansen op invoering afnemen, zo schrijft The Observer.
Vertraging was hoofddoel
Donderdag 5 september werd bekend dat een rechts-conservatieve meerderheid voor uitstel heeft gestemd naar 8 oktober. De Vlaamse Europarlementariër Kathleen van Brempt schreef op haar weblog dat dit winst voor de tabakslobby is, die baat heeft bij vertraging. Van Brempt: 'Van uitstel komt misschien afstel.'
Die vertraging is een hoofddoel geweest van de tabakslobby, schrijft The Observer. De krant baseert zich op de interne documenten. In een vertrouwelijke Public Affairs-briefing van Philip Morris (PMI) over 2011/2012 zou staan dat de richtlijn onderuit zou moeten worden gehaald. En dat terwijl de grote tabaksfabrikanten openlijk zeggen dat ze tegen jeugdroken zijn en regelgeving zullen ondersteunen die jongeren tegenhoudt om met roken te beginnen. Zoals in Nederland het ophogen van de leeftijd waarop je tabak mag kopen van 16 naar 18 jaar. Intern wordt er dus wel degelijk anders over gedacht, getuige de actie die PMI heeft ondernomen om deze Europese richtlijn tegen te houden.
Bijna 1,5 miljoen euro aan onkosten
The Observer citeert een spreadsheet van PMI waaruit blijkt dat er 161 medewerkers en lobby-consultants door het bedrijf zijn ingezet. Alleen al van januari tot juni 2012 declareerden zij omgerekend bijna € 1,5 miljoen voor de onkosten die ze maakten voor ontmoetingen met Europarlementariërs. Tot 22 juni 2012 had PMI ten minste één keer afgesproken met 233 Europarlementariërs (31 procent van het totaal). Sommige spraken zelfs vier tot vijf keer met deze tabakslobbyisten. Volgens de krant sprak bijna de helft van alle leden van de European People's Party en Europese centrum-rechtse groeperingen met vertegenwoordigers van de Marlboro-fabrikant.
Uit die documenten blijkt ook dat PMI boerenorganisaties, brancheverenigingen van winkeliers en handels- en zakenassociaties probeerde in te zetten om de machtigste beslissingnemers in de hoogste regionen van het Europees Parlement en de Europese Commissie te bereiken.
Studies
Daarnaast zit er bewijs bij die interne documenten, dat PMI ook academische en economische studies laat vervaardigen om zijn uitspraken te ondersteunen, zo schrijft The Observer. Een van die studies is het jaarlijkse Star-rapport naar de smokkel van sigaretten, zo onthulde Vrij Nederland onlangs in het artikel 'De onderzoeker en de tabak'. Eerder schreef TabakNee hier al over. Het door Philip Morris gefinancierde en door KPMG uitgevoerde Star-rapport wordt ingezet in de lobby, terwijl het oncontroleerbare onderzoeksgegevens presenteert. Hoewel dit geen academische studie is, moet het aantonen dat sigarettensmokkel alleen maar toeneemt.
Philip Morris wilde, zo meldt The Observer, niet reageren op wat uit de interne documenten is gebleken en nu openbaar is gemaakt. Wel vindt de fabrikant in het algemeen dat de Tabaksproductenrichtlijn gemankeerd is: "Het is onze hoop dat de EU een richtlijn implementeert die een eerlijk raamwerk is, gebaseerd op wetenschap en die zinnig is in het licht van Europese prioriteiten."
Weinig aandacht in Nederland
Opvallend is wel dat het nieuws van The Observer in Nederland weinig aandacht heeft gekregen, anders dan in andere Europese landen (Duitsland: hier en hier, Frankrijk: hier, Europees: hier, hier en hier). Alleen de gratis krant Spits en het ANP, dat zich op het berichtje in Spits baseerde, fabriceerden er een klein stukje over. Terwijl de invoering van deze nieuwe Brusselse maatregelen ervoor kan zorgen dat het aantal doden ten gevolge van tabak zal verminderen. Nu zijn dat er in Europa jaarlijks 700.000. Volgens het Nationale Kompas Volksgezondheid vallen in Nederland jaarlijks 19.000 doden. Een absurd hoog aantal. De vuurwerkramp in Enschede zorgde destijds voor 23 doden. Het aantal Nederlandse tabaksdoden staat zo gelijk aan 826 jaarlijkse vuurwerkrampen.
Aanvulling 27 september 2013: NOS Journaal over tabakslobby
De NOS heeft de berichtgeving over de lobbypraktijken van Philip Morris in Brussel alsnog opgepikt. In een item in het Achtuurjournaal van 26 september 2013 belicht Brussel-correspondent Chris Ostendorf de tactieken van de tabakslobbyisten om Europarlementariërs te beïnvloeden.
Zo komt in beeld dat parlementariërs grootverpakkingen tabak in hun postvak vonden. 'Dit neigt naar omkoperij,' zegt Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks). Maar zijn collega van de VVD Toine Manders zegt het normaal te vinden dat de industrie op deze manier haar belangen verdedigt.
Europarlementariërs worden ook onder druk gezet met stapels 'persoonlijke' briefkaarten van werknemers van Philip Morris, die oproepen tegen de voorgestelde richtlijn te stemmen. Correspondent Ostendorf zegt niettemin te verwachten dat de richtlijn op 8 oktober zal worden aangenomen.
Bekijk het fragment hier.
En verder...
Maandag 23 september meldde TabakNee dat de lobbyisten profielen hebben laten maken van honderden leden van het Europees Parlement. Klik hier om het nieuwsbericht te lezen.