E-sigaretten en verhitte-tabaksproducten bevatten 134 stoffen die rechtstreeks gevaar opleveren voor de gezondheid. Europese onderzoeksinstituten waaronder het RIVM waarschuwen dat overheden producten met deze voor tabaksproducten verboden stoffen van de markt zouden moeten halen.

Door de webredactie

Ingrediënten in en de emissies van elektronische sigaretten en verhitte-tabaksproducten bevatten 134 stoffen die direct gevaar opleveren voor de gezondheid. Het betreft stoffen die onder meer kankerverwekkend, mutageen of giftig voor de reproductie of ontwikkeling zijn. Dat concluderen onderzoekers van verschillende Europese onderzoeksinstituten waaronder het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De instituten zijn verenigd in de Joint Action on Tobacco Control 2 (JACT2), opgezet om de toepassing van de Europese Tabaksproductenrichtlijn en de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie wetenschappelijk te ondersteunen.

Voor het onderzoek, gepubliceerd in Nicotine & Tobacco Research, identificeerden de onderzoekers 1.740 stoffen in de producten en hun emissies. Ingrediënten in de producten werden gehaald uit de Europese EU-CEG database, waarin producenten van tabaks- en aanverwante producten een opgave van alle ingrediënten moeten registreren. Zo werden 1.301 stoffen in e-sigaretten en 88 stoffen in verhitte-tabaksproducten geïdentificeerd.

Voor de stoffen die in emissies van deze producten voorkomen werd een systematisch literatuuronderzoek uitgevoerd. Daarin werden 284 stoffen in de emissies van e-sigaretten gevonden en 380 in de emissies van verhitte-tabaksproducten gevonden. In totaal kwamen de onderzoekers zo op 1.740 unieke stoffen voor beide productcategorieën.

Classificatie in drie categorieën

Al deze stoffen zijn vervolgens op basis van bestaande classificaties voor gezondheidsrisico’s ingedeeld in drie categorieën. In categorie 1 vallen stoffen met het hoogste potentiële gezondheidsrisico, in categorie 2 potentieel schadelijke stoffen en in categorie 3 stoffen zonder voldoende toxicologische gegevens.

Van 1.740 geïdentificeerde stoffen vallen er 134 in de categorie met de hoogste prioriteit. Het gaat dan om vluchtige organische stoffen, tabak-specifieke nitrosamines, polycyclische aromatische waterstoffen en metalen. Van de 134 stoffen zijn er 107 kankerverwekkend, 32 mutageen (het DNA beschadigend), 20 giftig voor reproductie, 25 toxisch bij chronische blootstelling, 1 ademhalingsgevoelig (kan bijvoorbeeld astma veroorzaken) en 60 de hormoonhuishouding ontregelend. Sommige stoffen hebben dus meer dan een van deze effecten.

Bij e-sigaretten kwamen sommige van deze stoffen zowel als ingrediënt als in de emissies voor. “Het feit dat verschillende van deze ingrediënten door fabrikanten zijn gerapporteerd, geeft aan dat, ondanks hun goed gedocumenteerde gevaren, fabrikanten zich ervan bewust zijn dat deze stoffen in hun producten aanwezig zijn”, schrijven de onderzoekers.

‘Handhaving moet verbeterd’

De uitkomsten wijzen op gaten in de regelgeving, stellen de auteurs, en op “de noodzaak van een striktere handhaving van bestaande verboden. De uitkomsten bieden een waardevol instrument voor beleidsmakers en gezondheidsprofessionals om risico’s te monitoren en te verminderen.” Zij bevelen daarom aan dat beleidsmakers de bij het onderzoek gevoegde classificatielijst gebruiken om bepalingen uit de Tabaksproductenrichtlijn (TPD) te handhaven. De artikelen 7 en 20 van de TPD bepalen dat stoffen die in dit onderzoek in categorie 1 vallen niet als additief aan tabaksproducten mogen worden toegevoegd. Ook stoffen in de categorieën 2 en 3 waarvan niet bewezen is dat ze veilig zijn voor de menselijke gezondheid mogen volgens de TPD niet worden gebruikt.

Verder vinden de onderzoekers dat de TPD zo moet worden aangepast dat producenten meer informatie over ingrediënten én stoffen in emissies van hun producten moeten delen. Ook moeten er eisen gesteld kunnen worden aan technische aspecten om te voorkomen dat bijvoorbeeld het verwarmingselement in e-sigaretten te warm wordt waardoor schadelijke stoffen (metalen) vrijkomen. De nieuwe TPD moet ook regels stellen voor e-sigaretten zonder nicotine en bijvoorbeeld heatsticks zonder tabak, omdat die ook schadelijke stoffen bevatten en uitstoten. En ten slotte moet het publiek beter worden ingelicht over de verhoogde gezondheidsrisico’s van al deze producten.