‘De meeste rokers wereldwijd overlijden niet aan kanker, maar aan hart- en vaatziekten’, zegt Eduardo Bianco, voorzitter van de Tobacco Expert Group bij de World Heart Federation, in een interview met het Britse Open Acces Government. Bianco roept landen op haast te maken met de uitvoering van het FCTC-verdrag.

Vertaling door de webredactie

Eduardo Bianco is arts, klinisch cardioloog en expert op het gebied van de behandeling van tabaksverslaving en inmiddels tien jaar voorzitter van de Tobacco Expert Group bij de World Heart Federation. Open Access Government, een Britse publicatie die achtergronden biedt bij belangrijke beleidsvraagstukken, sprak met hem over de voortgang van het tabaksontmoedigingsbeleid, de tegenwerking van de tabaksindustrie en zijn verwachtingen voor de toekomst.

Kunt u ons iets meer vertellen over wat u doet en over uw werk als voorzitter van de Tobacco Expert Group bij de World Heart Federation (WHF)?
“WHF heeft de Tobacco Expert Group opgericht om experts op het gebied van cardiovasculaire geneeskunde en tabaksontmoediging samen te brengen en het WHF-bestuur te adviseren over tabaksontmoediging, behandeling van tabaksverslaving en het inzicht dat roken alleen al ongeveer 10 procent van de wereldwijde cardiovasculaire sterfgevallen veroorzaakt. De meeste rokers wereldwijd overlijden niet aan kanker, maar aan hart- en vaatziekten.”

De tabaksindustrie blijft het gebruik van tabaksproducten agressief promoten en de gevaren van tabaksgebruik verbergen. Is het moeilijk om hier verzet tegen te bieden om de aanhoudende verwoesting te helpen voorkomen?
“Absoluut. Ondanks de publiekelijke aankondiging dat ze wil stoppen met de verkoop van sigaretten, blijft de tabaksindustrie er agressief reclame voor maken in vele delen van de wereld, vooral in ontwikkelingslanden waar er minder strikte regels zijn. Daarom is het niet eenvoudig om de tabaksindustrie aan te pakken – ze heeft gigantische middelen en ook een grote politieke invloed. Elke tabaksmultinational heeft een jaarlijkse omzet die hoger is dan het bbp van verschillende ontwikkelingslanden samen.

“Het feit dat het een legale industrie is, helpt ook niet, omdat het haar in staat stelt om te communiceren met regeringen en hen ervan te overtuigen geen maatregelen te nemen die het roken effectief zouden verminderen, zoals verhoogde belastingen of een totaal verbod op reclame, promotie en sponsoring van tabaksproducten.

Waarom neemt het huidige aantal rokers niet af, en zijn tabaksgebruik en blootstelling aan passief roken nog steeds een van de belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten wereldwijd?
“Het aantal rokers neemt af, maar niet snel genoeg, ten eerste omdat stoppen met roken niet gemakkelijk is. Tabak is een verslaving, een verslavend product vergelijkbaar met of zelfs verslavender dan cocaïne en heroïne. Rokers hebben ondersteuning nodig om hun omgeving te veranderen. Ze hebben een boodschap nodig die roken niet promoot, maar het in feite sociaal denormaliseert. Het probleem is echter dat de acties van de tabaksindustrie de ontwikkeling en toepassing van tabaksontmoedigingsbeleid wereldwijd belemmeren. Vaak begrijpen regeringen de omvang en ernst van de tabaksepidemie niet en staan ze er niet voor open om geld te steken in het oplossen ervan. Ze begrijpen niet dat het geen kostenpost is, maar een investering.”

Vertel ons over de aanstaande lancering van de WHF Policy Brief over e-sigaretten.
“De tabaksindustrie heeft een lange geschiedenis van pogingen om rokers te overtuigen om niet te stoppen. Er zijn slechts twee opties: blijven roken of stoppen met roken. Maar al meer dan zestig jaar werkt de industrie aan het creëren van een derde alternatief: het roken van de zogenaamde ‘producten met verminderd risico’, en hier komen e-sigaretten om de hoek kijken. Tegenwoordig worden ze gepromoot als een minder krachtig, ‘veiliger’ middel dat wordt gebruikt om te stoppen met roken. Er is echter geen solide bewijs dat deze bewering ondersteunt.

“Zelfs als ze nuttig kunnen zijn om sommige mensen te helpen stoppen, moedigt de aantrekkelijkheid van deze apparaatjes, samen met de boodschap ‘er is geen schade’, jonge mensen aan om het te gaan gebruiken, en het kan er ook voor zorgen dat voormalige rokers terugvallen. Bovendien zijn de meeste gebruikers van e-sigaretten wereldwijd ook tabaksgebruikers, dus er is bezorgdheid over dubbele consumptie.

“De bedoeling van het WHF-document over e-sigaretten zal zijn om een ​​onafhankelijk overzicht van de wetenschappelijke literatuur over e-sigaretten te bieden en politici en onze leden te adviseren voorzichtig te zijn, omdat het bewijs niet noodzakelijk overeenkomt met wat de industrie zegt.”

Wat hoopt u voor de toekomst van het gebruik en de ontmoediging van tabak?
“Ik hoop dat landen de noodzaak begrijpen om de uitvoering van het WHO-kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (WHO-FCTC) te versnellen, wat zou kunnen leiden tot:

• • niet alleen een sterke vermindering van hart- en vaatziekten, maar ook van meer dan vijftig soorten andere tabak-gerelateerde ziekten;
• • verbetering van de algehele volksgezondheid;
• • verlaging van de zorgkosten;
• • en ons in een goede gezondheidspositie brengen bij een mogelijke nieuwe pandemie. We moeten onze bevolking voorbereiden, leren van wat er vandaag gebeurt en de gezondheid van de bevolking verbeteren.

“Verder moeten we gaan nadenken over een ‘eindspel’-strategie, zoals het terugdringen van het aantal rokers in de algemene bevolking tot minder dan 5 procent en het elimineren van de verkoop van tabaksproducten.

“Tabaksproducten doden meer dan de helft van de chronische gebruikers. De tabaksindustrie heeft decennialang het tabaksgebruik gepromoot en verspreid en elke poging om het terug te dringen geprobeerd te blokkeren, en zij is hiervoor verantwoordelijk. Gezondheid is een mensenrecht en dat moeten we beschermen.”

Denkt u dat het mogelijk is om dit ‘eindspel’ van tabak in de nabije toekomst te bereiken?
“Het zal niet gemakkelijk zijn, maar het is mogelijk. Het is een idee waar de tabaksontmoediging-gemeenschap aan werkt. We hebben de rationaliteit, maar we hebben nu een aantal landen nodig om de weg te plaveien. We hopen dat we in de komende tien jaar meer pogingen kunnen doen om eindspelstrategieën door te voeren.

“In Latijns-Amerika werkte het domino-effect. In 2006 was mijn land, Uruguay, bijvoorbeeld het eerste rookvrije land in Amerika. In 2016 waren achttien van de twintig Latijns-Amerikaanse landen rookvrij, en tegenwoordig zijn alle Zuid-Amerikaanse landen rookvrij. Wanneer een land begint, is er een gezonde concurrentie die dit domino-effect bevordert, en dat is de manier waarop we het eindspel hopen te bereiken.”

Interview met toestemming overgenomen van Open Access Governement.