Voor de vierde keer greep de nicotine-industrie de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties aan om een conferentie over schadebeperking te organiseren. Een van de voorstellen daar gedaan: schaf het verbod op Amerikaanse exportsteun voor de nicotine-industrie af.

Door de webredactie

De afgelopen week was de week van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en inmiddels voor de vierde keer organiseerde de nicotine-industrie weer de New Approaches Conference in New York. In de week dat beleidsmakers van over de hele wereld daar samenkomen, brengt de naar eigen zeggen ‘volledig onafhankelijke’ conferentie sprekers op het podium die een lans breken voor ‘harm reduction’ (schadebeperking) als de weg naar een ‘rookvrije’ toekomst. Wereldwijd voert de industrie een harde lobby om beleidsmakers te overtuigen dat alternatieve nicotineproducten het betere alternatief voor sigaretten zijn. Want de industrie wil koste wat kost voorkomen dat de rookvrije toekomst ook nicotinevrij wordt, want dan zou haar hele businessmodel instorten.

In 2022 schreven we al over de eerste editie van deze conferentie, die nog steeds wordt voorgezeten door de Zuid-Afrikaan Derek Yach, ooit directeur niet-overdraagbare ziekten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), maar van 2017 tot 2021 president van de Foundation for a Smoke-Free World (FSFW), die geheel werd gefinancierd door Philip Morris International (PMI).

Conferentie ‘respecteert’ artikel 5.3

De missie van de New Approaches Conference (NAC) wordt geformuleerd als “een eind maken aan roken-gerelateerde sterfte, het verbeteren van mondiale gezondheidsresultaten en het ondersteunen van een duurzamere toekomst.” NAC wil een ‘neutraal’ forum bieden en beweert cynisch genoeg dat zij in lijn met artikel 5.3 van het Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (FCTC) van de WHO geen fondsen of bemoeienis van de “tabaks-, farmaceutische of tabaksontmoedigingsindustrie” ontvangt. “Het evenement blijft echter open voor alle afgevaardigden en bevordert een inclusieve dialoog”, staat er vervolgens bij.

Juist wel inbreuk op artikel 5.3

Anders gezegd: de NAC biedt het podium aan de nicotine-industrie om juist in weerwil van FCTC artikel 5.3 beleidsmakers warm te krijgen voor de vermeende voordelen van e-sigaretten, verhitte tabak en nicotinezakjes. In vier sessies behandelde de conferentie vorige week maandag Nieuwe regelgeving en ‘het complexe kruisverband tussen volksgezondheid, handelsbescherming en toegang tot de mondiale markt’, Wetenschappelijk oplossingen om een eind te maken aan roken, Innovaties in orale nicotine en Investeringen met impact voor de volksgezondheid.

Alle sprekers hebben banden met industrie

Op de sprekerslijst een hele serie oprichters van bedrijven in de nicotine-business, onder wie Alexander Häggqvist van de als duurzaam gepresenteerde producten van nicotinezakjes NOAT, de Iraans-Amerikaanse Katherine Ilkhani van startup Zolv, producent van orale nicotinestrips, Kellsi Booth van nicotinezakjesproducten Black Buffalo en Andrej Kuttruf, oprichter van de keten van e-sigaretwinkels Evapo in Duitsland en het VK.

Verschillende wetenschappers die aan het woord kwamen blijken niet zo onafhankelijk als hun biografietjes doen geloven. Charles Gardner, opgevoerd als ontwikkelingsneurobioloog die eerder voor het Amerikaanse ministerie van Gezondheid werkte en als adviseur voor de WHO diende, blijkt van 2018 tot 2020 directeur Gezondheidswetenschap en technologie van de FSFW te zijn geweest. Tussen 2021 en 2023 was hij secretaris-generaal van het International Network of Nicotine Consumer Organizations (INNCO) en tegenwoordig afficheert hij zich op LinkedIn als consultant in harm reduction-strategieën.

Hoogleraar die in nicotine Covid-medicijn zag

Of neem Raymond Niaura, hoogleraar Volksgezondheid aan de School of Global Public Health van de New York University. Een expert op het gebied van verslavingen, auteur van meer dan 400 wetenschappelijke artikelen en voorheen onderzoeksdirecteur bij het Schroeder Institute en Truth Initiative, en president van de Society for Research on Nicotine and Tobacco. Maar Niaura werkte in 2021 ook mee aan een artikel over rookstop in lage- en middeninkomenslanden waarvoor de eerste auteur, Navin Kumar, een beurs had ontvangen van de FSFW. En in 2020 was hij samen met Konstantinos Farsalinos en Anastasia Barbouni auteur van een artikel waarin werd geopperd dat nicotine een medicijn tegen Covid-19 zou kunnen zijn.

Nog iemand die de aandacht trekt is Jeannie Cameron, juridisch en beleidsexpert op het gebied van het WHO FCTC-verdrag. Ze werkte eerder voor de Australische overheid, adviseerde de OESO en werkt sinds 2011 vanuit het VK als strategisch consultant. Maar van 2001 tot 2011 was zij Hoofd internationale belangenbehartiging van British American Tobacco en in 2020/21 was ze vicepresident van de Amerikaanse e-sigaretfabrikant Juul.

Meer pro-wetenschap uitdragen

Waarover zij het met elkaar hadden gaf Owen Bennett prijs van het mergers & acquisitions-platform Plxsur, dat specifiek is gericht op de nicotine-industrie. Op LinkedIn gaf hij een overzicht van drie voor hem belangrijke uitkomsten. De eerste gaat over de misinformatie over minder schadelijke producten, volgens hem aangewakkerd door media die van negatieve verhalen houden en wetenschappers die dat voeden om in de schijnwerpers te komen. Er moeten nieuwe routes gevonden worden, was de overheersende gedachte, om de stem van ‘harm reduction-wetenschappers’ naar buiten te krijgen, bijvoorbeeld via social media, maar ook door die te promoten bij media.

Doggett Amendment afschaffen

Een tweede punt dat werd besproken is het opheffen van een bepaling in de Amerikaanse wetgeving, het zogenaamde Doggett Amendment, dat sinds 1998 overheidssteun aan tabaksfabrikanten voor export en marketing in andere landen verbiedt. Het amendement voorkomt dat tabaksbedrijven met Amerikaanse overheidssteun interfereren in het tabaksbeleid van andere landen. Er lijkt inderdaad sprake van te zijn dat de Trump-regering die bepaling nu terugdraait, zo waarschuwde Tobacco-Free Kids in juli. Bennett stelt dat die bepaling in het tijdperk van de sigaret zinnig was, maar nu in de weg staat van de schadebeperking. Ook werd nog voorgesteld dat een groep rokers een internationale rechtszaak begint tegen verboden van alternatieve nicotineproducten op grond van mensenrechten.

Een derde uitkomst was het idee dat de industrie meer zelfregulering moet toepassen om de uitwassen in de sector tegen te gaan, bij gebrek aan goede handhaving en test-standaarden.