Een nieuw gratis lespakket van het LUMC gericht op tieners moet scholieren bewustmaken van de schadelijkheid van vapen en de tactieken van de tabaksindustrie om jongeren te verleiden. “We willen jongeren voorzien van keiharde feiten over vapen”, aldus de makers.

Door de webredactie

Dagelijks worden middelbare scholieren via TikTok-influencers, Snapchat-dealers, filmsterren en vrienden blootgesteld aan e-sigaretten. Hoewel de meeste jongeren weten dat sigaretten schadelijk zijn, weten ze vaak weinig over de ernstige gevolgen van vapen. Dit terwijl het gebruik van e-sigaretten aanzienlijke schade kan aanrichten aan zowel de mentale als fysieke gezondheid, zowel op korte als lange termijn, met name voor jongeren.

Eerder deze week publiceerde het Trimbos-instituut nieuwe, alarmerende cijfers over het aantal vapende jongeren. In een poging deze verontrustende trend onder middelbare scholieren te bestrijden, is vorige week de website vapenjouwkeuze.nl gelanceerd. Hier kunnen leraren van de eerste en tweede klas middelbare school een lespakket downloaden over e-sigaretten dat specifiek is ontworpen voor en door docenten.

Het lespakket biedt een reeks lessen waarin leerlingen zelf de feiten over e-sigaretten opzoeken, vragen stellen, persoonlijke ervaringen delen, quizzen maken en discussiëren over stellingen als: ‘Ik beschouw vapen als een verslaving.’ Zo worden de leerlingen bewustgemaakt van de schadelijkheid van e-sigaretten, hoe de tabaksindustrie hen probeert te beïnvloeden, hun eigen vape-gedrag en dat van hun vrienden.

Longziekten bij de bron aanpakken

Het initiatief, geleid door Danielle Cohen en Frank Borm, respectievelijk longpatholoog en longarts, heeft als doel de strijd tegen longkanker en andere met roken samenhangende ziekten aan te gaan. In het Leids Universitair Medisch Centrum onderzoeken zij nieuwe methoden om longkanker vast te stellen en te behandelen. Ze benadrukken echter dat de oplossing niet alleen ligt in geavanceerde medische behandelingen, maar vooral in het uitbannen van tabak en e-sigaretten. Want in meer dan 80 procent van de gevallen wordt longkanker veroorzaakt door roken.

Het initiatief streeft ernaar jongeren te voorzien van de kennis om weloverwogen keuzes te maken en zich bewust te worden van de strategieën die de nicotine-industrie gebruikt om ze te verleiden en misleiden. Steeds minder mensen roken tabak en de industrie wil die ex-rokers vervangen door vapes in de handen van jongeren te krijgen. Hiervoor heeft de industrie veel sluwe strategieën, onder andere het verspreiden van valse en misleidende informatie over e-sigaretten.

Feiten die helpen om ‘nee’ te zeggen

“Met dit lespakket willen we jongeren voorzien van keiharde feiten over vapen, zodat ze in staat zijn om ‘nee’ te zeggen tegen vapen”, aldus Cohen en Borm. Het lespakket is ontwikkeld in samenwerking met onderwijsdeskundigen Jenna Maas en Nicole Slangen van Wahoe, met input van meer dan 100 middelbareschooldocenten. De website wordt in de toekomst ook aangevuld met persoonlijke verhalen van jongeren over hun ervaringen met vapes en een educatieve podcast, melden de initiatiefnemers.

Artsen slaan alarm

Eerder dit jaar luidden tientallen artsen al de noodklok over de populariteit van e-sigaretten onder jongeren via Artsen slaan alarm. Op TikTok, waar influencers bewust of onbewust vapes promoten, gaven de artsen tegengeluid en riepen de influencers op geen reclame meer te maken. Tegelijk met de publicatie van de cijfers van het Trimbos-instituut werd een nieuwe campagne van Artsen slaan alarm gelanceerd: ‘Laat vapen niet onbesproken’. Daarin worden ouders opgeroepen om het met hun kinderen over vapen en roken te hebben.

#VapenJouwKeuze zet de strijd voort in het klaslokaal en roept dezelfde medische specialisten op om opnieuw bij te dragen, nu door scholen de mogelijkheid te bieden een arts uit te nodigen als gastdocent. Daarvoor doen Cohen en Borm de oproep: “Ben je zelf een medisch specialist met een passie voor preventie? Geef je dan op via het aanmeldformulier om een gastles te geven over de gezondheidseffecten van vapen met ondersteuning van het lespakket.”