line

Vrij Nederland: tabakslobby VNO-NCW

dinsdag 23 juli 2013

Klik hier om het hele artikel in Vrij Nederland te lezen.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW lobbyt op het hoogste niveau om antirookmaatregelen tegen te houden

In de Tweede Kamer is geschokt gereageerd op een onderzoeksverhaal van Vrij Nederland naar het netwerk van de tabaksindustrie. Het verhaal 'Tabakslobby VNO-NCW - De laatste vriend van de sigaret', geschreven door de onderzoeksjournalisten Stella Braam en Ivo van Woerden, verschijnt op woensdag 24 juli. In hun onderzoek naar het netwerk van de tabaksindustrie, blijkt VNO-NCW de machtigste bondgenoot van de tabaksindustrie te zijn. VNO-NCW is de grootste werkgeversorganisatie van Nederland en de machtigste lobbyorganisatie.

Contact over tabak met staatssecretaris

Uit het onderzoek blijkt dat VNO-NCW op het hoogste niveau lobbyt voor de tabaksindustrie. VNO-NCW-directeur Niek Jan van Kesteren geeft toe het onderwerp mee te nemen als hij staatssecretaris van Volksgezondheid Van Rijn, die het tabaksdossier in zijn portefeuille heeft, spreekt. En hij zegt dat Financiën een belangrijke bondgenoot is.

'We verdienen er een hoop geld aan'

kesterenVan Kesteren, nummer zes op de Volkskrant Top 200 van Invloedrijkste Nederlanders 2012, doet opmerkelijke uitspraken in het artikel: 'Wij zijn een van de weinige vrienden van de tabaksindustrie.' Ook zegt hij met de tabaksindustrie, waarvan de grote vier ook op Nederlandse bodem opereren, geregeld af te spreken om hun lobbystrategieën te bespreken. En: 'De Nederlandse staat heeft tabak nodig om zijn begroting rond te krijgen.' En: 'We weten dat tabak heel slecht is voor mensen, maar we verdienen er een hoop geld aan.'

Mobilisatieactie in de Europese Unie

Daarnaast blijkt uit vertrouwelijke notulen dat VNO-NCW een voortrekkersrol speelt in Europa. Ze heeft haar zusterorganisaties samengebracht om samen te bedenken hoe ze nieuwe tabaksontmoedigingsregels kunnen tegenhouden. Brussel is op dit moment bezig met het ontwikkelen van nieuwe regelgeving, zoals het verplichten van waarschuwingsfoto's van aangetaste tanden en longen op verpakkingen en het verbod op additieven aan tabak, zoals lekkere smaakjes (menthol, cacao, vanille). Van Kesteren: 'In Oost-Europa kijken ze anders tegen rookverboden en de tabaksindustrie aan dan in West-Europa. Dus als wij onze kompanen nou eens zoeken in andere landen. Polen en Tsjechië zijn bijvoorbeeld goede medestanders. Dan kunnen we in Brussel nog wat krachten ontwikkelen tegen het antirookbeleid.'

Ziekenhuiskoepel heeft geen mening?

Vreemd is de reactie van Yvonne van Rooy, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen die ook lid is van VNO-NCW. Via haar woordvoerder laat Van Rooy weten dat zij 'geen mening' heeft over de voortrekkersrol van de werkgeversorganisatie in Brussel. TabakNee vindt deze opstelling onbegrijpelijk. Ziekenhuizen worden immers dagelijks met de gevolgen van roken geconfronteerd.

52 Doden per dag in Nederland

Lobbyen is niet illegaal. Iedere industrie lobbyt voor haar belangen. Maar de tabaksindustrie heeft een probleem: Nederland heeft in 2005 een verdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie ondertekend waarin staat dat zij, als ze nieuwe regels maakt om roken te ontmoedigen, commerciële partijen die een ander belang dan de volksgezondheid hebben, buiten de deur zal houden. Jaarlijks sterven er volgens de WHO wereldwijd 6 miljoen mensen aan de gevolgen van tabaksconsumptie. In Nederland zijn dat er volgens het National Kompas Volksgezondheid 19.000, omgerekend 52 per dag. Ieder jaar sterft er een gemeente uit zo groot als Urk.

Financiën houdt zich niet aan verdrag

Uit het onderzoek van Stella Braam en Ivo van Woerden blijkt dat de Nederlandse overheid zelf niet goed weet wat ze met het verdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie aan moet. Volgens het Ministerie van Volksgezondheid, geldt het zogenoemde FCTC-verdrag (Framework Convention on Tobacco Control), dat bindend is voor alle staten die het ondertekend hebben, voor alle ministeries. Maar het Ministerie van Financiën, dat over de accijnzen gaat, zegt zich er niet aan te hoeven houden. Documenten die via een Wob-procedure in handen van Vrij Nederland zijn gekomen, laten zien dat het ministerie van Financiën op verzoek van de tabaksindustrie zelfs wetsteksten aanpast.

Woordvoerders zorg geschokt

Woordvoerders zorg uit de Tweede Kamer reageren geschokt in het artikel. Zo noemt bijvoorbeeld Myrthe Hilkens van regeringspartij PvdA de opstelling van Financiën onwenselijk. 'Het kan niet de bedoeling zijn dat het ene ministerie wel en het andere in het geheel niet rekening houdt met een internationale afspraak.'

Dodelijke actie

De woordvoerders van de politieke partijen die in het artikel reageren, blijken niet op de hoogte te zijn van VNO-NCW's voortrekkersrol voor tabak in Europa en zijn verbaasd en geschokt. Zo zegt Pia Dijkstra (D66): 'Ik word hier niet blij van. Roken is erg slecht voor de gezondheid en het lijkt me niet het eerste waarvoor je als werkgeversorganisatie op de bres springt. Als grote werkgeversorganisatie mag je je best wel wat bescheidener opstellen en dus niet voorop lopen om de antitabaksmaatregelen tegen te gaan die Brussel neemt.'

Henk van Gerven (SP) noemt de voortrekkersrol van VNO-NCW in de Europese Unie tegen de antitabaksmaatregelen 'een dodelijke actie. Tabak is immers een dodelijk product. Het is moreel en ethisch niet verantwoord. Ik vind dat de werkgeversorganisatie hiermee moedwillig verslaving stimuleert.'