De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) overweegt juridische stappen te ondernemen tegen de stichting Ik Stop Ermee en zijn oprichter en bestuurder Hugo Hairwassers. De door deze stichting aangeboden stoppen-met-rokencursus zou een succespercentage hebben van 81%, claimt de stichting zelf. Het percentage zou uit een onderzoek komen van de RUG, aldus Hairwassers de afgelopen jaren in talloze interviews en tijdens zijn zaalcursussen. TabakNee verzocht de RUG op zoek te gaan naar het waarheidsgehalte van het rapport. De afdeling communicatie van de RUG waarschuwt nu dat het rapport en de namen van de twee opstellers er bij verzonnen zijn. 

Door Broer Scholtens

“De RUG is op geen enkele manier betrokken geweest bij de uitvoering of rapportage van het onderzoek”, aldus de RUG in haar verklaring.
Het 13-pagina tellende rapportje, dat slechts circuleert in kleine kring en door Hairwassers wordt verspreid, kent twee auteurs die worden geïntroduceerd als studenten van de faculteit Gedragswetenschappen van de RUG. Op elke pagina van het rapportje staat het logo van de universiteit. Eén van die studenten, die anoniem wenst te blijven, zegt echter nooit in Groningen te zijn geweest.

Kwaad

Ook de universiteit, in bezit gesteld van het rapportje, reageert verbaasd en is kwaad. “Wij hebben geconstateerd dat de Stichting Ik Stop Ermee reeds enige jaren publicitair gebruik heeft gemaakt van een onderzoeksrapport uit 2011 waarin naam en logo van de RUG worden gebruikt”, schrijft de woordvoerster van de universiteit. “De zogenaamde opstellers van het rapport waren of zijn niet verbonden aan de universiteit; ook andere genoemde personen en organisaties in het rapport weten nergens van of zijn niet te traceren”, aldus de RUG. “Deze handelwijze van Ik Stop Ermee tast de goede naam van onze universiteit aan. Onwenselijk en ook onrechtmatig.”

In elkaar geflanst

Hugo Hairwassers, oprichter en woordvoerder van de stichting Ik Stop Ermee, antwoordt op vragen van TabakNee: “Het onderzoek is door mijn collega uitgevoerd in 2011, hij heeft er onjuiste namen onder gezet. Dit betreuren wij. Het onderzoek hebben we van de site gehaald, de betreffende werknemer is op non-actief gezet. We hebben onze samenwerking met hem beëindigd. Het onderzoek is echter wel uitgevoerd”, schrijft hij in een e-mail aan TabakNee.

Een inhoudelijk analyse van zijn studie lijkt op zijn plaats. De Groningse universiteit heeft het rapport, vermoedelijk door de club van Hairwassers zelf in elkaar geflanst, ook inhoudelijk tegen het licht gehouden. De conclusie is ontluisterend. Het is een klungelrapport vanwege “ernstige tekortkomingen”, laat de RUG weten.
Verschillende verslavingsonderzoekers vertelden dit in januari al tegen TabakNee. De universiteit schrijft in haar verklaring: “Het rapport is onder de standaard van wetenschappelijk onderzoek aan de RUG.”

Verleidend en misleidend

De stichting Ik Stop Ermee paait met het geclaimde succespercentage van 81 % rookverslaafden voor haar eenmalige cursus van vier uur en verwijst daarbij voortdurend naar de RUG. De verleidende en tegelijkertijd misleidende teksten doen hun werk: de cursus trekt in het hele land volle zalen met vaak honderden rokers, mede dankzij mond-tot-mondreclame en de vele publiciteit. Er zijn zorgverzekeraars die de cursuskosten vergoeden.

De Reclame Code Commissie heeft een klacht in behandeling genomen tegen het gebruik van de valse 81 %-claim. Eind maart wordt deze behandeld. Hairwassers heeft vooruitlopend hierop eind februari zijn valse succesclaim van 81 procent van zijn website gehaald. In plaats daarvan verwijst hij nu naar succespercentages van cursussen die bij bedrijven zijn gehouden. “Onze cursus heeft verreweg aantoonbaar het hoogste stop-percentage van Nederland”, staat er op zijn website.

Niet onderbouwde claims

Ook hier gaat het om niet onderbouwde claims. De cijfers komen uit zijn eigen onderzoek, met een uitermate klungelige opzet. De bedrijven, zoals het UMCU en ASML waar Ik Stop Ermee naar verwijst, hebben zelf geen succes-onderzoek gedaan, bevestigen enkele bedrijven desgevraagd. De “succes”-percentages op de website van de stichting komen uit rammelend onderzoek van Hairwassers zelf.

Ondanks de vele kritiek kan Hairwassers het curieuze pochen niet laten. Op de facebookpagina Ik Stop Ermee staat: “Onze cursus heeft verreweg aantoonbaar het hoogste stop-percentage van Nederland: 81%*!” 
Op het twitteraccount van zijn stichting stond tot eind februari: “Wij geven cursussen om rokers met roken te laten stoppen en hebben verreweg het hoogste stop-percentage (81%)”.  Het twitteraccount van Hugo Hairwassers zelf meldt: “Wij kunnen iedereen in 3,5 uur voorgoed met roken laten stoppen (81%)”. 
Op de pagina van zijn andere commerciële winkel, het bedrijf fit.nl, staat die claim ook: “Mijn naam is Hugo Hairwassers. Mijn stoppercentage ligt op 81%, dat wil zeggen dat 81% van alle mensen die bij mij deze éénmalige 4-uur durende cursus volgde, na één jaar nog altijd niet-rokers waren.” 

Lees hier het door de Stichting Ik Stop Ermee verspreidde onderzoeksrapport, dat ten onrechte het logo van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) draagt. Om de privacy van de 'studenten' die als auteur worden aangeduid te kunnen waarborgen, worden alleen hun initialen vermeld.