De op een na grootste Amerikaanse drogisterijketen CVS Caremark besloot onlangs geen sigaretten meer te verkopen. Gaan Nederlandse supermarkten en drogisterijen dit voorbeeld volgen? TabakNee maakte een rondgang. Met teleurstellend resultaat: "Het is niet aan Kruidvat te bepalen welke keuzes klanten zouden moeten maken."

Door Broer Scholtens

Nee, de verkoop van sigaretten gaan we niet stoppen, laat een woordvoerder van Albert Heijn weten. De grootste supermarktketen in Nederland, met dus ook de grootste sigarettenomzet, biedt zijn klanten graag een zo volledig mogelijk boodschappenpakket, laat ze weten. "Voor ongeveer een kwart van onze bevolking maken tabaksproducten onderdeel uit van dit pakket", aldus Albert Heijn in een reactie op het besluit van de op een na grootste Amerikaanse drogisterijketen CVS Caremark om te stoppen met de verkoop van sigaretten.

De grootgrutter in Nederland volgt de wet, maar meer zit er niet in. "We zijn ons bewust van de speciale status van tabak", aldus Albert Heijn. "De wet stelt extra eisen aan de verkoop en de presentatie van tabaksproducten in onze winkels. Daar houden we ons aan. Wanneer de wettelijke eisen worden veranderd, zullen wij ook die volgen."

Tabak past niet in onze winkelomgeving

De Amerikaanse drogisterijketen CVS, met bijna achtduizend winkels over heel Amerika, gaat geschiedenis maken. De keten stopt vanaf 1 oktober aanstaande met de verkoop van tabaksproducten, van sigaretten tot pruimtabak. Omdat roken niet strookt met onze doelstelling, de verkoop van gezondheidsbevorderende producten, laat Larry Merlo, de grote baas van CVS, op zijn website weten. "Sigaretten en andere tabaksproducten passen niet meer in een winkelomgeving waar gezondheid de boventoon voert."

Het bedrijf verkoopt ook geen elektronische sigaretten. Het besluit betekent enige financiële aderlating voor het bedrijf: de verkoop van tabaksproducten is goed voor een omzet van ongeveer twee miljard dollar par jaar. Dit is overigens niet meer dan één procent van de totale jaaromzet van CVS Caremark. Wallgreens, in aantal winkels de grootste drogisterijketen in de VS en dus de grootste concurrent van CVS, blijft echter nog steeds sigaretten verkopen.

In de VS overlijden jaarlijks zo'n half miljoen mensen aan hun rookverslaving. De afgelopen veertig jaar is het percentage rokers in de VS weliswaar gedaald van 42 procent in 1965 naar 18 procent nu, legt de drogisterijketen uit in een persbericht. "Maar die daling stagneert en daarom zijn nieuwe maatregelen nodig. Het stoppen van de verkoop van tabak in onze winkels zal een belangrijke bijdrage gaan leveren aan het terugdringen van chronische aandoeningen die verband houden met roken." CVS zal overigens niet alleen haar tabaksproducten uit de schappen halen. De drogisterijketen wil in oktober ook consumentenacties beginnen om mensen van het roken af te helpen.

Speciale status

Supermarkten in Nederland zijn nog niet zover. Net als Albert Heijn hebben ook de andere grote supermarkten geen anti-tabaksplannen. "Ons zijn geen bedrijven bekend die overwegen te stoppen met de verkoop van tabak", meldt de organisatie voor supermarkten, het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) desgevraagd. Net als Albert Heijn klinkt hier het credo: "We zijn ons bewust van de speciale status van tabak. Daarom wordt tabak met de grootst mogelijke zorgvuldigheid verkocht: leeftijdscontroles, verkoop vanuit de servicebalie of speciale kasten en geen reclame", aldus het CBL. De leeftijdscontroles blijken tegen te vallen: te jonge rokers kopen hun tabak ook in supermarkten, zo wordt duidelijk uit de recente Roken Jeugd Monitor.

Tabak is goed voor een omzet van een kleine 1,4 miljard euro in de supermarkten, blijkt uit een eerder artikel op TabakNee. Tabak is zelfs één van de meest rendabele producten per vierkante meter in de supermarktbranche, aldus een topman van Imperial Tobacco Nederland, zie dit artikel.

Kruidvat

De drogisterijsector in Nederland is al wat verder op de gezonde weg. Zo verkoopt drogisterijketen Etos, onderdeel van het Albert Heijn Ahold-concern, al enkele jaren geen tabaksproducten meer. Haar voornaamste concurrent Kruidvat doet dat wel, onder de slogan We bring more to life. De woordvoerder van het moederbedrijf A.S. Watson zegt desgevraagd: "In onze Kruidvat-winkels verkopen wij een klein assortiment rookwaren, voor consumenten die gericht zijn op gemak en one-stop-shopping. Het is niet aan Kruidvat te bepalen welke keuzes klanten zouden moeten maken." Overigens, laat ze weten "verkopen we ook een breed assortiment stoppen-met-rokenproducten."

Klik hier voor de open brief van gezondheidsorganisaties aan winkelketens om het voorbeeld van CVS Caremark te volgen.

Bekijk op YouTube hoe CEO Larry Merlo van CVS Caremark het besluit uitlegt om geen tabak meer te verkopen. In dat filmpje staat ook de reactie van President Obama op het besluit van CVS Caremark, dat "geeft een krachtig voorbeeld, en de beslissing van vandaag zal helpen bij de pogingen van mijn regering om het aantal tabaksgerelateerde doden [...] terug te brengen, net als de kosten van de gezondheidszorg", aldus de president van de Verenigde Staten.